«شیخ مجسمه عراق»
یکشنبهی هفتهی گذشته (۲۱ شهریور، ۱۲ سپتامبر) سالگرد مرگ مجسمهساز مطرح عراقی، محمد غنی حکمت، بود. بسیاری حکمت را یکی از آیکونهای هنر قرن بیستم عراق میدانند و او را «شیخ مجسمه» مینامند.
در زیر تعدادی از کارهای بیشمار او را مرور میکنیم:
یادمان نجات فرهنگ (نصب انقاذ الثقافه) شاید مشهورترین مجسمهی یادمانی این هنرمند باشد. این مجسمه ستون سنگی مدوریست که فرهنگ عراق را بازنمایی میکند که فیگوری با دستهای متعدد مانع سقوطش میشود. گوگل نیز با دودلی از این مجسمه یاد او حکمت را در سالروز تولدش در سال ۲۰۱۶ گرامی داشته بود.
پیکرهی ابوطیب متنبی، ادیب و شاعر برجستهی عرب در سدهی چهارم قمری که در خیابان المتنبی واقع شده است. این خیابان در مرکز شهر بغداد و در حدِفاصل بین رود دجله و خیابان الرشید، از قدیمیترین خیابانهای بغداد است و بازار کتاب و محصولات فرهنگی بغداد بهحساب میآید.
تمثال بغداد، یادمانیست که در سال ۲۰۱۳ در میدان اندلس بغداد برپا شدهاست. این مجسمه پیکرهی زنیست که لباس دورهی عباسیان را بر تن دارد و در بالای ستونی نشستهاست. بر دیوارهی این ستون شعر «بغداد» شاعر شهیر، مصطفی جمالالدین، کندهکاری شده است.
شعر بغداد جمالالدین در مجسمهای دیگر از حکمت نیز استفاده شده است که «یادمان شعر بغداد» نام دارد. این یادمان به شکل کرهای حاوی حروف عربی است که شعر بغداد را به نمایش میگذارد. ارتفاع این سازه ۳ متر است و بر روی پایهای با ارتفاع ۲متر نصب شده است.
از دیگر آثار حکمت در بغداد، تندیس قهرمانهست که تجسمی از شخصیت مرجان در داستان علیبابای هزارویکشب است. در داستان اصلی، مرجانه کنیز علیبابا بودهاست که دزدانی که برای کشتن علیبابا آمده بودند را مجاب میکند تا در خمهای صندوقخانه مخفیشوند و سپس در فرصت مقتضی روغن گداخته را بر سر این افراد خالی میکند و ارباب خود را از شر آنها نجات میدهد. علیبابا نیز در ازای وفاداری مرجانه، او را آزاد کرده و به عقد پسر خود درمیآورد. این مجسمه در سال ۱۹۷۱ بعد از سقوط پادشاهی عراق و تشکیل جمهوری ساخته و برپا شده است و کارکردی فوارهای دارد.
داستانهای هزارویکشب منبع الهام مهمی برای حکمت بودهاند .مجسمههای چراغ جادو و شهرزاد و شهریار نیز از جلوههای توریستی بغداد قلمداد میشوند که در سالهای ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۲ و در دورهی بازسازی بغداد ساخته شدهاند.
