مرگ زیستگاه گیاهی و جانوری لای دیوارهای بتنی ترکیه

ترکیه اخیرا شروع به احداث دیواری بتنی در بخشی از مرز خود با ایران کرده که یک تهدید جدی برای تنوع زیستی گیاهی و جانوری نقطه داغ ایرانوـآناتولی است. این دیوار بتنی که قرار است تا بخش‌های شمالی نزدیک به استان آذربایجان غربی پیش برود، عملا هم فشار و کنترل زیادی بر موج‌های انسانی مهاجرت تحمیل می‌کند و هم نتایج مخربی برای محیط زیست به همراه خواهد داشت.

روزنامه شرق در گزارشی خبر داده که «حدود دوهزار و ۵۰۰ گونه گیاهی اندمیک، در جامعه جانوری بیش از هزار گونه و حداقل بیش از هزار گونه گیاهی و جانوری دیگر در محدوده حصار کشی ترکیه تحت تأثیر این دیوارکشی قرار خواهند گرفت.»

در دنیا ۳۶ منطقه داغ تنوع زیستی وجود دارد که در خطر تهدید هستند و بر حفاظت از این مناطق تأکید بسیار ویژه‌ای می‌شود و در نتیجه این مناطق جزو اولویت‌های تنوع زیستی در دنیا به شمار می‌آیند. محدوده‌ای که اکنون در معرض دیوارکشی ترکیه قرار گرفته است در قلب یکی از این مناطق داغ تنوع زیستی به نام ایرانو- آناتولی قرار گرفته و بخش عمده آن نیز مرز مشترک بین دو کشور است.

«فرارو» نیز قبلا طی گزارشی به آثار تخریبی دیوارکشی ترکیه بر اقلیم منطقه اشاره کرده و نوشته بود:« کشیدن این دیوار مرزی تردد حیات وحش در این منطقه را محدود می‌کند و از سوی دیگر این دیوار می‌تواند چرخه هیدرولوژیکی منطقه را تحت تاثیر قرار دهد و مانع از رسیدن سیلاب‌ها به تالاب‌ها شود.»

به گفته صیاد شیخی ئیلانلو، کارشناس تنوع زیستی نادیده‌گرفتن مرز زیستی مشترک ایران و ترکیه و تأثیر این اقدام به نابودی محیط زیست در مرزهای دو کشور مسئله‌ای است که مورد توجه هیچ‌کدام از دو کشور قرار نگرفته است.

تا پیش از این نیز جاده‌کشی‌ها تهدید بزرگی برای زیستگاه‌ها بودند اما دیوارکشی مرزی در تخریب زیستگاه گیاهی و جانوری با شتاب و قدرت بیشتری عمل می‌کند. محدوده‌های مرزی در اکثر مناطق دنیا معمولا تنوع زیستی مطلوبی دارند؛ چراکه حساسیت‌ها در مرزها بالاست، توسعه زیاد انجام نشده و به همین دلیل از یکی از آسیب‌های اصلی زیستگاه‌ها به دور مانده‌اند. اما حالا با سیاست ترکیه در جهت دیوارکشی و کنارآمدن دولت ایران با این اقدام، نه‌تنها مهاجران بلکه طبیعت هم تحت تاثیر این سیاست قرار خواهد گرفت.  به‌طوری که نقطه داغ تنوع زیستی ایرانو-آناتولی در صورت اتمام این دیوارکشی بیش از ۸۰ درصد محدوده‌اش دو تکه شده و آسیب بزرگی به آن وارد خواهد شد.