نژاد؛ معیار دستساز دولت برای واکسیناسیون
بیش از یک ماه از آغاز واکسیناسیون در ایران میگذرد اما هنوز روند تزریق واکسن به مهاجران مشخص نیست. حالا سخنگوی ستاد ملی کرونا اعلام کرده، واکسیناسیون «اتباع» مشروط به کمکهای مالی مجامع بینالمللی است.
مدتی پیش بود که علیرضا وهابزاده، مشاور وزیر بهداشت درباره واکسیناسیون مهاجران گفته بود:،« تزریق واکسن کرونا به اتباع افغان در برنامهها نیست و بعد از واکسیناسیون افراد دارای کارت ملی، اتباع در اولویت تزریق واکسن قرار خواهند گرفت.».
بهنظر میرسد اگر در اولویتبندی روند واکسیناسیون معیارهایی مانند کادر درمان، سن و بیماری مدنظر گرفته میشود اما در مورد مهاجران با هر سن و وضعیتی، فقط مهاجر بودن و نژادشان مبنا قرار داده شده؛ معیاری که براساس آن دولت آنها را با هر شرایط جسمانی و شغلی جزو آخرین گروه تزریق واکسن قرار داده است.
حالا بعد از اظهارنظرات مختلف مسئولان در قبال واکسیناسیون مهاجران، سخنگوی ستاد ملی کرونا آخرین برنامه خود برای واکسیناسیون جامعه مهاجران را اعلام کرد. علیرضا رییسی گفته است:« در زمینه افراد فاقد کد ملی، بحث اتباع خارجی مطرح میشود که موضوعی متفاوت بوده و سیاستهای دنیا هم در قبال اتباع خارجی کاملا متفاوت است. ما در زمینه واکسیناسیون اتباعی که در ایران هستند، درخواستی به مجامع بینالمللی ارائه دادهایم. به این ترتیب که به عنوان مثال اگر قرار است سهمیه واکسنی فرضا از سوی کووکس، در اختیاری کشوری قرار گیرد که برخی از اتباعش در ایران زندگی میکنند، مقداری از سهمیه را به ما تحویل دهند و ما در این صورت میتوانیم تمام خدمات تزریق واکسن، مراقبت و… را به صورت رایگان برای این افراد انجام دهیم. در این زمینه منتظر پاسخ این مجامع هستیم.»
این شرط تصمیمگیران واکسیناسیون در حالی مطرح شده که در همین روزهای تزریق واکسن، بحث دستبرد کارکنان و مدیران شهرداریها به واکسن پاکبانان وجود داشته و در چند شهر کارکنان و مدیران شهرداریها سهمیه واکسن پاکبانان را بهخود تزریق کردند. بنابراین فارغ از سیاست تبعیضآمیز دولت در برابر واکسیناسیون مهاجران ساکن ایران، هنوز مشخص نیست در صورت اعطای سهمیه جهانی برای تزریق واکسن به مهاجران ایرانی آیا سهمیه تمامی مهاجران به دست آنها خواهد رسید یا نه.
هرچند مسئولان در توجیه سیاست خود در قبال واکسیناسیون مهاجران بر نداشتن کارت ملی و «غیرقانونی» بودن آنها تاکید میکنند اما بهنظر میرسد با این توجیهات جان بسیاری از مهاجران به خطر میافتد. ملاحظه دیگری که درباره واکسیناسیون جامعه مهاجران در ایران وجود دارد این است که بسیاری از این مهاجران که کارت ملی ندارند، همواره در معرض بازداشت و دیپورت هستند و حالا حتی در صورت اینکه به آنها سهمیه واکسن نیز تعلق بگیرد، خود انجام عمل تزریق واکسن ممکن است آنها را با ترس شناسایی و بازداشت مواجه کند. به همین دلیل باید به آنها اطمینان داده شود که انجام واکسیناسیون با حفظ امنیت آنها صورت میگیرد و از خطر بازداشت به دور هستند. تاکنون که چنین اطمینانی از سوی هیچ مسئول و مقامی به مهاجران داده نشده است.
مهاجران همواره بهبهانه نداشتن کارت ملی، در برخورداری از حقوق شهروندی مانند داشتن کارت بانکی، خرید کارت مترو و خرید سیمکارت با مشکل روبهرو بوده و تا این لحظه نیز به همین بهانه از تزریق واکسن محروم شدهاند. این در حالی است که گفته میشود واکسیناسیون در صورتی باعث قطع زنجیره انتقال میشود که بهصورت یکپارچه ساکنان یک جامعه واکسن را دریافت کرده باشند.