زندگی در مرز ترکیه و سوریه از نگاه کودکان

در مناطق جنگی غالباً عکس‌های تأثیرگذار بسیاری از کودکان گرفته می‌شود و طی درگیری‌های سوریه نیز چنین تصاویری زیاد دیده‌ایم. اما این بار، در یک مدرسه‌ی عکاسی در جنوب شرقی ترکیه و نه‌چندان دور از مرز سوریه، کودکان دوربین به دست گرفته‌اند.

تاریکخانه سرخان (Sirkhan Darkroom) مدرسه‌ای است که کارگاه‌های عکاسی آنالوگ را برای کودکان بومی و کودکان پناهنده برگزار می‌کند. با ‌وجود این‌که آموزش عکاسی دیجیتال می‌تواند به مراتب ساده‌تر باشد، اما به‌اعتقاد مدیر این مدرسه عکاسی آنالوگ فرصت‌های بیشتری را برای خلاقیت و یادگیری کودکان به دنبال خواهد داشت.

صربست صالح (Serbest Salih)، مدیر مدرسه عکاسی تاریکخانه سرخان، که خود نیز یک عکاس حرفه‌ای است، می‌گوید: «عکاسی آنالوگ نقطه‌ی حرکتی است برای کمک به کودکان تا خود را بهتر بشناسند و اعتمادبه‌نفس خود را ارتقاء دهند.»

در این مدرسه، کودکان تمام عناصر و اجزاء مربوط به تولید یک عکس، داستان‌گویی در عکاسی، قوانین ترکیب‌بندی، جنبه‌های مختلف کار از جمله ظهور نگاتیو و چاپ آن در تاریکخانه را آموزش می‌بینند. برای مدت زمان یک هفته دوربین در اختیار کودکان گذاشته می‌شود تا به‌طور مستقل روی پروژه‌های شخصی خود کار کنند.

پروژه‌های این دانش‌آموزان، از نگاه کودکانه‌ی آنها، به یک مستند قوی از زندگی در شرق ترکیه تبدیل شده، چرا که آنها روی موضوعات قابل توجه‌ای تمرکز کرده‌اند. نمایشگاهی از این عکس‌ها در موزه‌ای محلی در ماردین برگزار شده است. برخلاف آن‌چه که انتظار می‌رود، این عکس‌ها پر از لبخند کودکان است. آنها بر سختی‌های اردوگاه‌های پناهندگان تمرکز نمی‌کنند و در عین حال نگرشی را در رابطه با شرایط زندگی این مردم ارائه می‌دهند.

این مدرسه عکاسی سیار هر چند ماه یک بار از منطقه‌ای به منطقه‌ای دیگر نقل مکان می‌کند. با توجه به همه‌گیری ویروس کرونا تصمیم مدیر این مدرسه بر آن است که دوربین‌ها را برای کودکان ارسال کند و از طریق برنامه‌های پیام‌رسان دستورالعمل‌های لازم را برای آنها بفرستد.

این مؤسسه توسط سرخان که یک سازمان بشر دوستانه است، با هدف کمک به کودکان آسیب‌دیده از جنگ و درگیری از طریق هنر و موسیقی، تأسیس شده است. از آن‌جایی‌که این کودکان زمینه‌های اجتماعی آسیب‌پذیری دارند و در مناطقی با فرصت‌های محدودِ یادگیری زندگی می‌کنند، این کلاس‌ها می‌توانند فراتر از آموزش‌های ساده‌ی هنرهای تجسمی باشند. صربست صالح می‌گوید: «این کلاس‌ها باعث بهبود و رشد تمرکز، مهارت‌های اجتماعی و کار گروهی در این کودکان هستند. آنها ارزش‌های جهانی را آموزش دیده و در آینده شخصیت‌های بهتری خواهند داشت.»