عوارض شمالشهریها از جیب جنوبشهریها برداشته میشود
بررسیها و آمارهای رسمی از وضعیت توزیع سرانههای خدماتی در میان مناطق ۲۲گانه شهر تهران نشان میدهد بالاشهریها از امکانات رفاهی تهران به میزان ۳ برابر خدمات در دسترس پایینشهر بهره میبرند، اما تقریبا به یک اندازه مالیات شهری میپردازند. بخش عمدهای از بودجه و برنامههای شهر بابت ارائه خدمات نیز به ساکنان پنج منطقه اول شهر هزینه میشود در حالیکه هزینه کمتری از سوی ساکنان این بخش از شهر اخذ میشود.
اطلاعات رسمی موجود از جمله نشان میدهد بهطور میانگین مساحت هر منطقه از مناطق شمالی شهر تهران (یک تا ۵) ۷/ ۲ برابر میانگین مساحت مناطق نیمه جنوبی (۹ تا ۲۰) است، ولی میانگین مساحت بوستانها و پارکهای مناطق شمال پایتخت ۴ برابر مناطق جنوبی شهر است. میانگین تعداد پارکها و بوستانهای مناطق شمالی پایتخت نیز سه برابر مناطق جنوبی پایتخت است.
آنطور که آمارهای رسمی مشخص میکند نسبت سرانه فضای سبز شهر در مناطق یک تا ۵ دو برابر مناطق جنوبی پایتخت است. بهطور دقیقتر به ازای هر نفر ساکن منطقه لوکس پایتخت در حال حاضر ۳۳ مترمربع پارک و بوستان وجود دارد، در حالیکه به ازای هر شهروند ساکن نیمه جنوبی پایتخت، فقط ۱۱ مترمربع فضای سبز و پارک وجود دارد.
مقایسه تعداد بازارهای ثابت و میادین میوه و ترهبار در مناطق شمالی و جنوبی پایتخت نیز نشان میدهد بهطور میانگین در پنج منطقه اول شهر تهران در هر منطقه ۱۷ بازار ارائه خدمات و میوه و ترهبار وجود دارد، اما در نیمه جنوبی شهر هر منطقه بهطور میانگین دارای ۹ بازار میوه و ترهبار است.
در عین حال شارژ شهری و عوارضی که از ساکنان مناطق برخوردار شهر دریافت میشود به نسبت قیمت ملک و خدمات ارائه شده به آنها، بسیار اندک است؛ در واقع به نسبت ارزش ملک، ساکنان نیمه جنوبی شهر بیش از ساکنان مناطق برخوردار شارژ شهری پرداخت میکنند. عوارض سالانه آپارتمان در محلههای لوکس با قیمت مترمربعی بالای ۷۰ میلیون، مبلغ ۲۷۰۰ تومان در هر مترمربع است. این رقم در محله ستارخان نیز ۲۷۰۰ تومان و در سیمتری جی ۱۵۰۰ تومان است در حالیکه میانگین قیمت ملک در ستارخان متری ۳۵ میلیون تومان و در سی متری جی متری ۱۵ میلیون تومان برآورد میشود.
نسبت قیمت مسکن در محدوده لوکس منطقه ۲ تهران (سعادتآباد) به یکی از مناطق نه چندان ضعیف تهران، ۵/ ۴ برابر است. این در حالی است که نسبت عوارض نوسازی برمبنای مترمربع در همین دو منطقه ۸/ ۱ برابر است. علاوه بر این نسبت قیمت مسکن در محدوده لوکس منطقه ۲ به یکی از مناطق متوسط پایتخت نیز در هر مترمربع حدود ۶/ ۱ برابر است اما نسبت شارژ شهری در این مناطق حدودا یک برابر است.
با نگاهی به برنامه مالی تهران ۱۴۰۰ به نظر میرسد این روند نه تنها متوقف نخواهد شد بلکه قرار است همچنان از سوی مدیران شهری ادامه پیدا کند. اطلاعات این برنامه مالی نشان میدهد خدمات شهری پیشبینی شده برای تهران ۱۴۰۰ به گونهای است که مناطق شمالی حدودا دو برابر مناطق جنوبی از آن بهرهمند خواهند شد. همچنین در حوزه تسهیلات و گشایشهای ترافیکی نیز مناطق شمالی حدود ۲ تا ۳ برابر نسبت به مناطق جنوبی از آن استفاده میکنند. علاوه بر این منابعی که بابت بهبود محیط زیست در اختیار مناطق شمالی قرار میگیرد حدود ۲ تا ۳ برابر مناطق نیمه جنوبی است.