بازگشایی دوسالانه مجسمهسازی بعد از پاکسازی
هشتمین دوسالانه ملی مجسمه، که در آذر امسال افتتاح و زودتر از موعد تعطیل شده بود، اکنون با پاکسازی و حذف بعضی آثار بازگشایی شد و قرار است تنها پس از ۳ روز، یعنی روز ۱۰ بهمنماه به پایان برسد. آثار حذف شده از پیمان شفیع زاده، سالار محمدی، مجید ضیایی و گروه همراهش بودند. روند طی شده در رابطه با این دوسالانه موجب اعتراض جمعی برخی هنرمندان شده است.
این دوسالانه در ۲۴ آذر امسال و در مجموعه تالار وحدت افتتاح شد. اما زودتر از موعد تعطیل شد و امکان بازدید عمومی نداشت. تا اینکه شورای دبیران دوسالانه بیانیهای مبنی بر بازگشایی از ۷ بهمن و پایان نمایشگاه در ۱۰ بهمن دادند.
در همین رابطه بیانیه جمعی جمعی از هنرمندان، منتقدین، مدرسین، مخاطبین و دوستدارانِ حوزه هنرهای تجسمی به میدان رسیده است. نویسندگان این بیانیه اعتراض و انزجارِ خود را از سانسور، حذف و اِعمالِ نظارتهای غیرِ قانونی و غیر شفاف بر برخی از آثار ارائه شده در هشتمین دوسالانهی ملی مجسمهسازی تهران اعلام کردهاند.
در قسمتی از این متن آمده است:
«این همه، هم از جانبِ نهادهای نامشخص و موازی و هم از سوی ادارهٔ هنرهای تجسمی، بر برخی از آثارِ ارائه شده در دوسالانه اِعمال شده است. فشارهای اِعمالشده شاملِ ممیزیهای موردی هم پیش و هم در طی دورانِ ارائه و در نهایت حذفِ کاملِ برخی از آثار از دوسالانه هستند.
طُرفه اینکه این آثار، پیش از این از دیدِ نظارتی-انتخابی شورای دبیران، دبیرِ اجرایی و البته ارگانِ وابسته به اداره هنرهای تجسمی و ناظر بر فعالیتهای دوسالانه گذرانده و سپس در هیأتِ «آثارِ ارائه شده در هشتمین دوسالانهٔ ملی مجسمهسازی تهران» در معرضِ دیدِ عمومِ مخاطبین و هنردوستان قرار گرفته بودند؛ دوسالانهای که از معدود نمایشگاههای مستقل، صنفی و منسوب به انجمنهای هنرمندان محسوب میشود.»
این متن با اشاره به بهانههای نامشخص و اعتراض برخی افراد وابسته به نهادهای دولتی و دستور آنها مبنی بر حذف آثار به تعطیلی اجباری و تحمیلی بر شورای دبیران و دبیرِ اجرایی اشاره کرده و افزوده است: «این در حالی است که در طی این چند روز، با فشار بر برخی از هنرمندان از سوی ادارهٔ هنرهای تجسمی و سکوتِ شورای دبیران به دلایل صنفی و حواشی قانونی و قراردادی، آثارِ برخی از هنرمندان، علیرغمِ آگاهی عموم از حضورِ این آثار در این دوره از دوسالانه، از ساختمانِ تالارِ وحدت جمع شد. لازم به توضیح است که این حذف و پاکسازی جملگی در قالبِ دستورهای شفاهی و غیرِ مکتوب از سوی مسئولینِ ذیربط به هنرمندان ابلاغ شده است.
در نهایت و پس از چندین روز بسته بودنِ درهای تالارِ وحدت به روی بازدیدکنندگان، امروز شورای دبیرانِ دوسالانه در بیانیهای اعلام کرده است که: «در حمایت از حقوق هنرمندان، شرکتکنندگان، برگزارکنندگان و همچنین مخاطبین این رویداد و به پشتوانه انجمن هنرمندان مجسمهسازان ایران اعلام میدارد، دوسالانه از تاریخِ ۷ بهمن بازگشایی و در معرضِ دید عموم قرار میگیرد و البته در تاریخ ۱۰ بهمن ۱۳۹۹ پایان مییابد».
امضا کنندگانِ این نامه در انتهای متن خود آوردهاند: «بر این باوریم که این رفتار، و در نهایت، تصمیمِ به اجبار و یا به اختیارِ گرفته شدهٔ شورای دبیران، نه تنها صیانت ازامانتِ هنری هنرمندان نبوده، بلکه نمونهٔ رایجِ رفتارِ محافظه کارانه، عدمِ شفافیت و در نهایت مصداقِ بارزِ این گفته است که: «آنها میگویند آنچه را که بدان عمل نمیکنند». اگر نیتِ شورای دبیران صیانت و حمایت از شاکلهٔ هنر، هنرمندان و شرکتکنندگان است، این بازگشایی ۳ روزه به چه معناست؟ چرا در بیانیهٔ ایشان هیچ سخنی از چرایی و چگونگی آنچه بر آثارِ این هنرمندان در این دوره از دوسالانه رفته است به چشم نمیخورد؟ و اگر نیت چیز دیگری است و یا بر اثر فشارهایی مسبوقِ به سابقه است، هم آن به که با سکوت به رفتارِ غیرِ شفافِ خود ادامه میدادند و تن به صدورِ بیانیهای چنین مبهم و غیرِ شفاف نمیدادند.
هر چند که ممیزی و حذف به رویهای دیرین در این امور و رویدادها بدل شده است و هر چند که پرتاب کردن هنر و هنرمند به گردابِ «سرگردانی» و طرفِ حساب کردنِ ایشان با خیلِ افراد و نهادهای موازی با نام و بینام و هر یک از دیگری ناشفافتر امرِ بدیع و تازهای نیست، اما «ما، جمعی از هنرمندان، منتقدین، مدرسین، مخاطبین و دوستدارانِ هنرهای تجسمی» با شما دوستدارانِ هنر سخن میگوییم و بر این باور راسخیم که تنها راهِ برونرفت از این مغاکِ سرگردانی و بلاتکلیفی که ایشان برای ما میپسندند، ایستادگی، شفافیت و درنغلتیدن به ورطهٔ یاس، نومیدی و سکوت است.»