محمدرضا شاه و «عید غدیر»
محمدرضا پهلوی، شاه ایران، روز جمعه ۱۲ خرداد ۱۳۴۰ در مراسم سلام عید غدیر در کاخ گلستان گفت: «امیدوارم با سرمشقی که پیامبر اسلام (ص) و حضرت امیرالمومنین علیهالسلام برای ما باقی گذاشتهاند و پیروی از آن نیات که در هزار و سیصد و اندی سال پیش به قدری پیشرفته و مترقیانه بود که امروز با احتیاجات بشری کاملاْ تطبیق میکند، بتوانیم به وظایفی که نسبت به جامعه و ملت و مملکت خود داریم عمل کنیم و دین خودمان را ادا نمائیم. زندگی علی (ع) در راه احقاق حق و شدت عمل در برابر ستمگران گذشت و ما شیعیان باید از او پیروی کنیم.»
شاه البته در مراسم «عید غدیر» سالهای مختلف پیام فرستاد و یا به سخنرانی میپرداخت که در ادامه به برخی از آنها اشاره میکنیم.
هیجدهم مهر ۱۳۲۸
«چقدر جای افسوس است که همه میگویند، باید با فساد مبارزه کرد. ولی وقتی دست به ترکیب یک فاسد زده میشود، همانها به صدا میآیند و آن فاسد مورد حمایت واقع میگردد. با این روح علیل باید مبارزه کرد و به فکر تامین رفاه و آسایش مردم بود، نه مراعات ملاحظات خصوصی. این وظیفه را هرکس در هر مقام و موقعیتی هست برعهده دارد وباید انجام دهد. و بالاخره افراد کشور باید از این شیوه مرضیه تعلیمات صدر اسلام و دستورات پیشوایان در انجام وظایف ملی و اجتماعی خود به وسیله کار و فعالیت کوشش کنند و پیش بروند تا ایران عزیز در راه ترقی قدم بردارد و ملت ایران سعادتمند شود.»
بیست و ششم اردیبهشت ۱۳۲۹
«ما که پیرو دین مقدس اسلام هستیم باید برای رسیدن به کمال مطلوب خود و بسط عدالت اجتماعی جدیت کنیم که اصول و موازین مقدسه دین حضرت خاتمالتبیین (ص) کاملاْ رعایت و اجرا گردد.»
هیجدهم شهریور ۱۳۳۱
«پیروی از احکام و فرامین حضرت امیرالمونین علی علیهالسلام کار آسانی نیست. ولی همینقدر که ما تلاش و کوشش نماییم که احکام این مرد بزرگ اسلامی را به کار بندیم و اصولی را که آن حضرت فرموده همواره در مد نظر قرار داده و تبعیت کنیم قدم بزرگی در راه خیر و صلاح مردم و ملت ایران برداشتهایم.»
«کشور ایران مقام ارجمندی در عالم تشیع دارد. و اگر افراد کشور هریک به نوبه خود دستورات مذهبی را که بزرگان دین اسلام صادر فرمودهاند اجرا نمایند و نمایندگان همواره از احکام رهبران بزرگ اسلام پیروی کنند، پیشرفتهای بزرگی نصیب ملت و مملکت ایران خواهد شد.»
بیست وهفتم مرداد ۱۳۳۳
«هر دفعه که در جهان صفات عالی و خدمتگذاری به خلق مورد شناسایی و تقدیر واقع میشود، قدمی است که بشریت به سوی تکامل برمیدارد.»
«روز عید غدیر، یکی از روزهای مسعود پیشرفت به سوی کمال است. روزی است که پیغمبر اکرم، علی علیهالسلام را برای ما رهبر زندگانی و سرمشق عدالت و فداکاری قرار میدهد.»
«ما همه میدانیم که پیروی از پیشوای شیعیان، یعنی ایمان به حقایق جاوید و عدالت و فداکاری و ازخودگذشتگی تنها راه مستقیم و سعادت و سربلندی است.»
چهارم مرداد ۱۳۳۵
«جامعهای که باید آرزوی وجود آن را داشته باشیم یک جامعه اخلاقی است که آن هم در سایه پیروی کامل از اصول اسلام به دست میآید و سرمشق از پیغمبر اسلام و حضرت علی علیهالسلام میگیرد و ضمناْ جامعهای میخواهیم که مجهز به قانون جدید و تمدنی که برای امروز لازم است باشد.»
«وقتی جامعهای دارای صفات اخلاقی، راستگویی و پرهیزکاری و عدالت و مساوات بوده و از طرف دیگر به علم و دانش هم مجهز شد، این جامعه خوشبخت و سعادتمند خواهد بود. در راه اخلاق و محسنات معنوی ما میتوانیم با درک و پیروی انفرادی و اجتماعی از تعالیم اسلام به این نتیجه برسیم که خود را بیش از پیش لایق پیروی از پیشوایان اسلام بنمایم.»
بیست و دوم تیر ۱۳۳۶
«فراموش نمیکنم که در روز بیست و ششم مرداد سال ۱۳۳۲ یعنی در روزی که کشور ما با خطر سقوط و اضمحلال قطعی مواجه بود، خودم در حرم مطهر حضرت امیرالمومنین، دست توسل و التماس برای نجات میهن به سمت آن بزرگوار دراز کردم و شک ندارم توسط لطف آن حضرت بود که در فاصله بسیار کوتاهی ایران را از خطر فنا نجات داد.»
بیست و چهارم خرداد ۱۳۳۹
امیدوارم به پیروی از تعالیم آئین مقدس اسلام، ملت ایران به اوج عظمت و ترقی برسد.
دوم خرداد ۱۳۴۱
«برای ما جای خوشوقتی است که ملتی مسلمان هستیم. من همیشه گفتهام و حالا هم تکرار میکنم که پیشرفت واقعی هر کشور مستلزم توجه به اصول معنوی است. و هر قدر هم که دنیا در زمینه مادیات ترقی کند، بدون معنویت، این ترقی ارزشی ندارد. ما با تقویت اصول معنوی و دینی به دنبال هدف بزرگ خود که سعادت ملت ایران باشد، میرویم.»
اردیبهشت ۱۳۴۲
«ایمان ما به دین مبین اسلام امری خللناپذیر است و افتخار ما این است که مسلمانان به دنیا آمدهایم و مسلمان از دنیا خواهیم رفت.»
«ایران کهنسال و پرافتخار ما که دارای یکی از قدیمیترین و غنیترین تاریخهای دنیا است. و شاید با عظمتترین سابقه تاریخی را در میان ملل داشته باشد. با اتکا به نیروی معنوی گرانبهایی چون آئین اسلام نه فقط مقام خود را در میان کلیه ملل جهان نگاه خواهد داشت بلکه روز به روز با قدمهایی استوار به سوی آیندهای سعادتمندتر و درخشانتر پیش خواهد رفت.»
«همه دریافتند که ایران کهن و ملت اصیل و نجیب آن تحت لوای اسلام میتواند در زمره مترقیترین ملل دنیا قرار گیرد.»
دوازدهم اردیبهشت ۱۳۴۳
«کشور ما مملکتی است که طبق قانون اساسی رسماْ مذهب فقه شیعه اثنیعشری دارد و ما از این لحاظ مرکز توجه تمام شیعیان جهان هستیم. ما باید چه از لحاظ ترویج رونق اصول تشیع و چه از نظر حد اعلای ترقی جامعه ایرانی و رفع ظلم و بیعدالتی و رونق حیات اجتماعی و اقتصادی و کشاورزی و فرهنگی و بهداشتی منتهای کوشش خود را به عمل آوریم تا مقام معنوی و مادی ایران را که کانون تشیع جهان است روز به روز بالاتر ببریم.»
دوم اردیبهشت ۱۳۴۴
«در تمام کارهایی که ما میکنیم، منطبق با فلسفه عالی اسلام است، مکرر گفتهام که امروز دیگر در مملکت ما هیچکس بر دیگری مزیتی ندارد مگر آنکه فضل و تقوی و کار و خدمتگزاری بیشتری از خود نشان دهد. اینها حرف نیست بلکه اساس جامعه امروز و جامعه فردای ایران است.»
شانزدهم اسفند ۱۳۴۷
«علاقه و خواست من این است که مراکز علمی ما، علم و تقوا را توام کنند و با الهام از تعالیم عالیه دینی و سرمشق از حضرت امیرمومنان، نسلهای آینده ایران را چنان که باید به شایستگی تربیت کنند تا آنها نیز به نوبه خود به مملکت و ملت و ایدهآلهای بشری و انسانی خدمت نمایند. جای مباهات است که در دنیای پر تلاطمی که در هر نقطه اختلافی، خلائی، فاجعهای، و اتفاق ناگواری میبینم در مملکت ما به خواست خداوند، کارها بر اصل منافع مملکت بهطور منظم پیش میرود.»
بیست و ششم بهمن ۱۳۴۹
«فکر مییکنم که اگر توفیقی در امور مملکتی به دست آمده مسلماْ براساس اعتقاد به خداوند یکتا و ایمان به اصل غلبه حق و عدالت بوده است. اینها اصولی است که ما همواره سعی کردهایم از آنها پیروی کنیم و تا آخر نیز پیروی خواهیم کرد.»