جهش تکاملی مغز پرندگان پس از انقراض دایناسورها

برخی تحقیقات نشان می‌دهد که در سیر تکاملی بعضی پرندگان بدن آنها رفته رفته کوچک شده و سرشان بزرگ مانده‌ است.
پژوهشگران بخش داخلی جمجمه‌های باقی‌مانده صدها دایناسور و پرنده منقرض شده را از نظر نسبت سایز بدن و سر بررسی و تحلیل کرده‌ و توانسته‌اند سیر تکاملی مغز پرندگان را نشان بدهند.

پژوهشگران کشف کرده‌اند که قبل از انقراض گسترده‌ای که ۶۶ میلیون سال پیش موجب کشته‌شدن دایناسورها شد، مغز پرنده‌ها و دایناسورهای بزرگ از نظر اندازه به هم شباهت زیادی داشته‌ است. پرنده‌ها یکی از اولین حیواناتی بودند که پس از ناپدید شدن دایناسورها متوجه خالی شدن و خلوتی محیط شدند. آنها در این شرایط جدید رشد و تغییر کردند، و بعضی از آنها که جثه بزرگتری داشتند دچار «کاهش سایز» شدند. بدن‌های آنها کوچک شد اما مغز آنها بزرگی اجدادشان را حفظ کردند.
نویسنده و پژوهشگر این تحقیق می‌نویسد «تحقیقات ما نشان داده که انقراض گسترده روی زمین موجب تغییر اساسی در روند تکاملی پرنده‌سانان شد… درست بعد از انقراض، تغییرات عمیقی در نسبت میان مغز و بدن آنها به وجود آمد که احتمال دارد نقش مهمی در بقای پرندگان مدرن داشته باشد.»

داشتن بدن کوچک و مغز بزرگ هردو مزیت بالایی از حیث بقا محسوب می‌شود؛ خصوصا در این دوران حیوانات با جثه کوچک‌تر شانس بیشتری در بقا داشتند چرا که غذای کمتری می‌خواستند، و از طرف دیگر حیواناتی با مغز بزرگ‌تر قابلیت بیشتری در انعطاف‌پذیری و انطباق با تغییر شرایط داشتند.

این جهش تکاملی در اندازه مغز پرندگان در پرندگان معاصر مانند طوطی، کلاغ، و زاغ قابل رویت است؛ اندازه مغز این پرندگان در نسبت با بدنشان بسیار بزرگ است. این موضوع توضیح می‌دهد چرا این پرندگان قادرند چهره انسان‌ها را بشناسند و به خاطر بسپارند، از ابزارها استفاده کنند و حتی حرف بزنند. در واقع، به نظر می‌رسد که کلاغ‌ها و زاغ‌ها مسیری موازی با تاریخ تکاملی انسان‌ها را طی کرده‌اند و برخی رفتارهایی که «انسانی» دانسته می‌شود را انجام می‌دهند.
به گفته مدیر این پژوهش «این پرنده‌ها، همانند نسل انسان‌های نخستین با مغزهای بزرگ‌تر و بدن‌های کوچکتر تکامل یافته‌اند و رشد سریع‌تر مغز و کند‌تر بدن موجب پدید آمدن پرنده‌های باهوش شده است. همانطور که ما تبدیل به موجودات نخستین باهوش شدیم.»