«او» چقدر به ما نزدیک شده است؟

دو روز پیش کنفرانس Google I/O مطابق هر سال در کالیفرنیای ایالات متحده برگزار شد. گوگل آی‌/او در واقع گردهمایی بزرگی‌ست که هدفش ارائه جدیدترین دستاوردهای گوگل در زمینه نرم‌افزار و اشتراک آن‌ها با برنامه‌نویس‌ها و رسانه‌هاست.
در مراسم امسال، گوگل جدیدترین نسخه اندروید، امکانات جدید و جالبی برای گوگل‌مپس، اپلیکیشن جدید Google News و… را معرفی کرد که گزیده‌ای از آن‌ها را در ویدئو زیر می‌توانید ببینید.

اما آی/او ۲۰۱۸، یک تفاوت عمده با سال‌های گذشته داشت و آن تاکید گوگل بر هوش مصنوعی (AI) بود. گوگل تقریباً در تمامی بخش‌ها به هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی اشاره کرد، از بخش نوتیفیکیشن‌های نسخه جدید اندروید گرفته تا دستیارشخصی مخصوص خود یعنی Google Assistant.

در بخشی از این مراسم ساندر پیچای (مدیرعامل گوگل) دمویی از تکنولوژی جدید گوگل موسوم به Google Duplex را نشان داد که در نگاه اول بسیار هیجان‌انگیز و خارق‌العاده بود. او با اشاره به اینکه درصد قابل توجهی از سرویس‌های خدماتی (نظیر رستوران‌ها، سالن‌های آرایش و…) هنوز کاملاً به صورت آفلاین و تلفنی خدمات رزرواسیون را انجام می‌دهند، از تماشاگران خواست که ویدئویی را تماشا کنند. در این ویدئو شخص از دستیار گوگل می‌خواهد که یک وقت آرایشگاه برای روز سه‌شنبه بین ساعت ۱۰ تا ۱۲ برایش رزرو کند. دستیار گوگل به او می‌گوید «بسیار خب، به محض رزرو وقت، شما را در جریان می‌گذارم…». و بعد می‌بینیم که «دستیار گوگل» با سالن آرایش مورد نظر تماس تلفنی می‌گیرد و از فرد پشت خط می‌خواهد که برای یکی از مشتریانش یک وقت اصلاح برای ساعت ۱۰ تا ۱۲ رزرو کند و در تمام این مدت متصدی آرایشگاه حتی متوجه نمی‌شود که در حال مکالمه با یک نرم‌افزار است و نه یک انسان واقعی.

بعد از تمام شدن ویدئو حضاری که شدیدا به وجد آمده‌اند شروع به تشویق می‌کنند و البته که حق هم با آن‌هاست. یک نرم‌افزار با چنان ظرافتی با یک فرد تلفنی صحبت می‌کند که تقریباً امکان تشخیص انسان‌نبودن «او» غیرممکن است.

مانند «او»ی ساخته اسپایک جونز (Spike Jonze) که ۵ سال قبل از کنفرانس گوگل آی/او ۲۰۱۸ ساخته شده. فیلمی که روایت رابطه عاشقانه یک انسان با یک «دستیار شخصی کامپیوتری» است. نرم‌افزاری که درست مثل «دستیار گوگل» با انسان‌ها گفتگو می‌کند بدون آنکه انسان‌نبودن آن قابل تشخیص باشد.

اگر کمی از هیجان ماجرا دور شویم، شاید این سوال به ذهن همه ما برسد که «او» چقدر به ما نزدیک شده است؟

البته که هدف عمومی و ابتدایی تکنولوژی Google Duplex راحت‌تر کردن زندگی برای کاربران است، اما با کمی دقت در عمق ماجرا می‌توان ابعاد نامناسب و خارج از کنترل آن را هم متصور شد. گوگل همیشه مدعی این است که کنترل تمام امکانات و ویژگی‌های نرم‌افزاری‌اش همیشه در اختیار کاربران است و گوگل همیشه حامی حریم شخصی آن‌هاست. اما روزی را تصور کنید که «دستیار شخصی گوگل» بدون اجازه شما با یکی از اعضای خانواده‌تان تماس می‌گیرد، خودش را یکی از دوستان شما معرفی می‌کند و خبر ناگواری را به آن‌ها می‌دهد؟ در آن هنگام، چه باید کرد؟