مارک زاکربرگ چه چیزهایی درباره اطلاعاتی که فیسبوک درباره ما می‌داند نگفت
زاکربرگ در شهادتی که چهارشنبه در مقابل مجلس نمایندگان امریکا داد گفت فیسبوک سابقه وب‌گردی‌های کاربران را ذخیره نمی‌کند. بعدتر زاکربرگ حرفش را اصلاح کرد و گفت در حقیقت فیسبوک لیستی از وب‌سایت‌هایی که حاوی کد رهگیری فیسبوک هستند را ذخیره می‌کند. او اضافه کرد که این لیست پیش از تبدیل آن به «مجموعه‌ای از منافع تبلیغاتی» به صورت موقت نگهداری می‌شود.
در میان تمام داده‌هایی که فیسبوک از ما گرفته است، اطلاعات طبقه‌بندی شده مهمی وجود دارد که کنترلی روی آن نداریم. اگر تنها یک چیز از ماراتن پرسشگری کنگره از کمپانی فیسبوک و مدیر اجرایی آن مارک زاکربرگ در هفته گذشته یاد گرفته باشیم این است: کارکردهای داخلی سیستم عظیم الجثه داده جمع‌‌کنی فیسبوک گاهی آنقدر پیچیده و در هم تنیده هستند که حتی خود زاکربرگ هم در مورد کارکرد آن اندازه ما گیج است.
زاکربرگ در شهادتی که چهارشنبه در مقابل مجلس نمایندگان امریکا داد گفت فیسبوک سابقه وب‌گردی‌های کاربران را ذخیره نمی‌کند. بعدتر زاکربرگ حرفش را اصلاح کرد و گفت در حقیقت فیسبوک لیستی از وب‌سایت‌هایی که حاوی کد رهگیری فیسبوک هستند را ذخیره می‌کند. او اضافه کرد که این لیست پیش از تبدیل آن به «مجموعه‌ای از منافع تبلیغاتی» به صورت موقت نگهداری می‌شود.
زاکربرگ در شهادتش در مقابل سنا در روز سه‌شنبه گفت: فکر می‌کنم همه باید بتوانند در مورد اینکه اطلاعاتشان چطور استفاده می‌شود کنترل داشته باشند. او همچنین اضافه کرد: شما به جز به جز اطلاعاتی که فیسبوک ممکن است درباره شما بداند دسترسی دارید و می‌توانید از شر آنها خلاص شوید.
این ادعا خیلی درست نیست. اطلاعات طبقه‌بندی شده مهمی توسط فیسبوک جمع آوری می‌شود که ما کنترلی روی آن نداریم. به ما امکان ثبت نام یا حذف در سرویس در صورت نیاز داده نمی‌شود. گاهی حتی درباره وجود یک سرویس به ما اطلاعاتی نمی‌دهند- به جز در موارد انتزاعی- و به ما نشان داده نمی‌شود چطور شبکه اجتماعی این اطلاعات جمع‌آوری شده را استفاده می‌کند.
فیسبوک چه چیز‌های دیگری می‌داند؟
ورود به وب‌سایت نمونه خوبی است، بخشی از آن به خاطر مشخص بودن آن است. سابقه مرورگر صدها میلیون – احتمالا میلیارد- نفر توسط ردیاب‌های تبلیغاتی گوناگونی که فیسبوک از سال ۲۰۰۹ که دکمه لایک را معرفی کرد به ناشران اینترنتی پیشنهاد داده، گردآوری می‌شود. همان‌طور که پیش‌بینی شده بود آنها تبدیل به یک سیستم وب گسترده برای ردیابی تمام کاربران شده‌اند – حتی اگر شما روی دکمه کلیک نکرده باشید.
وقتی شما اطلاعاتتان را از فیسبوک درخواست و دانلود می‌کنید -گزینه‌ای که مارک زاکربرگ به طور مکرر در پاسخ به سوالاتی که درباره کنترل بود به آن اشاره کرد- این اطلاعات ذخیره شده از سابقه مرورگر شما در بین آنها وجود ندارد.
آنتونیو گارسیا مارتینز، مدیر تولید سابق تبلیغات هدفمند فیسبوک و موی دماغ فعلی فیسبوک می‌گوید: این با عقل جور در می‌آید! تبلیغات هدفمند فیسبوک بر پایه نوعی (الگوی) انتزاعی برآمده از دل سابقه وب‌گردی شماست. الگوی انتزاعی مانند علاقه شما به گلف. وقتی شما اطلاعاتتان را دانلود می‌کنید فیسبوک به شما می‌گوید فکر می‌کند علایق شما چه هستند ولی شواهد دقیقی برای آن ارائه نمی‌کند.
گارسیا مارتینز اضافه می‌کند: اگر شما این فایل را دانلود کنید (از سایت‌هایی که فیسبوک می‌داند که دیده‌اید) اطلاعاتی که به دست می‌آورید شبیه یک چهارم تا نصف سابقه وب‌گردی مرورگر شماست.
دلیل دیگری که فیسبوک این اطلاعات را به شما نمی‌دهد این است: کمپانی ادعا می‌کند بازیابی آنها از بانک اطلاعاتی مشکل است. در یک مورد، فیسبوک ۱۰۶ روز زمان صرف کرد تا تمام اطلاعاتی را که کمپانی درباره ریاضی‌دان بلژیکی، پاول اولیور دوئه از طریق رایج‌ترین سیستم ردیابی جمع‌آوری کرده بود ارائه دهد. فیسبوک نمی‌گوید برای چند وقت این اطلاعات را ذخیره می‌کند.
زمانی که شما از تبلیغات براساس علاقمندی‌ها خارج می‌شوید، سیستمی که سابقه وب‌گردی شما را استفاده می‌کند تا شما را هدف قرار دهد در هرحال به ردیابی شما ادامه می‌دهد. فقط دیگر از آن اطلاعات برای نشان دادن تبلیغات به شما استفاده نمی‌کند.
فیسبوک اطلاعات بیشتری جمع‌آوری می‌کند که توضیحی درباره‌شان نمی‌دهد. کاربران را ترغیب می‌کند تا اطلاعات تلفنشان شامل نام، شماره تلفن و آدرس ایمیل افرادی که در لیست مخاطبین تلفن هستند را بارگذاری کنند. فیسبوک هرگز فاش نمی‌کند که آیا چنین اطلاعاتی درباره شما توسط لیست مخاطبین تلفن کاربران دیگر چند بار ممکن است بارگذاری شده باشد و یا چه کسی آنها را بارگذاری کرده.
این اطلاعات فیس بوک را قادر می‌سازد تا نه تنها کاربران فعال در محصولات متعدد خود را بارگذاری کند، بلکه جاهای خالی را نیز پر کند. اگر سه نفر به نام‌های اسمیت همه اطلاعات مرتبط با شخص چهارمی به نام اسمیت را بارگذاری کرده باشند شانس این وجود دارد که این شخص مرتبط است. حالا فیسبوک می‌داند که این شخص وجود دارد حتی اگر این شخص هیچ وقت اکانت فیسبوک نداشته است. و البته کسانی که اکانت فیسبوک ندارند نمی‌توانند اطلاعاتی را که این کمپانی در پروفایل‌های در سایه دارد را ببینند.
همچنین فرمی از اطلاعات مکانی وجود دارد که شما کنترلی روی آن ندارید مگر اینکه اکانت‌تان را حذف کنید. این اطلاعات یک مکان‌یاب ساده در اپلیکیشن، که به راحتی غیرفعال شود نیست. این رشته‌ای از آدرس آی‌پی است، فرمی از دستگاه شناسایی در اینترنت که می‌تواند بگوید کجا کامپیوتر یا تلفن شما هربار به فیسبوک وصل شده است.
محل سکونت یک سیگنال قدرتمند برای فیس بوک است و اجازه می‌دهد تا بفهمد که چطور با دیگران ارتباط دارید، حتی اگر آنها را به عنوان اعضای خانواده، همکاران یا عاشقان شناسایی نکرده باشید. فیسبوک می‌گوید وقتی شما نزدیک مکان خاصی هستید از آدرس آی‌پی برای تبلیغات هدفمند استفاده می‌کند اما همان‌طور که می‌بینید وقتی اطلاعاتتان را از فیسبوک دانلود می‌کنید اطلاعات سیاهه آی‌پی‌های ذخیره شده می‌تواند برای چند سال قبل باشد.
قاعده جدید؟
تمام این اطلاعات، به علاوه عناصری که فیسبوک به شما اجازه کنترل کردنشان را می‌دهد می‌تواند به طور بالقوه همه چیز را درباره شما فاش کند از ثروت شما گرفته تا اینکه آیا شما افسرده‌اید یا نه.
فیسبوک، کمپانی آلفابت گوگل و تعدادی از شرکت‌های کوچکتر که با غول‌های دنیای تبلیغات دیجیتال رقابت و همکاری دارند هم به این نوع اطلاعات که به تبلیغات هدفمند میکرو کمک می‌کند اعتیاد پیدا کرده‌اند.
این سطح ریزبینی در قلب مشکلات فعلی فیسبوک قرار دارد: تنها به دلیل اینکه فیسبوک این اطلاعات را برای انجام یک کار به ظاهر معصومانه استفاده می‌کند- طبق گفته زاکربرگ، کاری می‌کند تا «تجربه تبلیغات ارتقا پیدا کند و تبلیغاتی که می‌بینید مرتبط‌تر باشند» – معنی‌اش این نیست که ما چیزی برای نگران شدن نداریم.
دو روز پس از اظهارات زاکربرگ در مقابل سنا، دو لایجه پیشنهاد شد که یکی از آنها حمایت هر دو جناح را داشت. هر دو مجازات جدیدی را برای نقض داده‌ها تعربف کرده‌اند و فیسبوک و باقی صنایع ردیابی تبلیغاتی را مجبور می‌کنند تا شفاف‌تر عمل کرده و به مردم اجازه دهند به راحتی از آنها خارج شوند. فیس بوک از مخالفتش در مقابل قانون حفظ حریم خصوصی مصرف‌کننده در کالیفرنیا عقب‌نشینی کرده است. قانونی که طی یک رای‌گیری در ماه نوامبر انجام شد و شامل بسیاری مقررات مشابه است. در تاریخ ۲۵ ماه می، مقررات عمومی حفاظت از اطلاعات اتحادیه اروپا همه تبلیغات کنندگان را مجبور خواهد کرد تا فعالانه برای استفاده از اطلاعات شخصی کاربران اجازه بگیرند.
قانون‌گذاران در سراسر دنیا دارند به نتایج مشابهی می‌رسند. اطلاعات شخصی ما بسیار حساس – و بسیار سودآور – است تا به راحتی در دست شرکت‌های بزرگی که دنبال منافع خود هستند قرار بگیرد.