محمود کاشانی: هیچ کودتایی علیه مصدق انجام نشده
محمود کاشانی، فرزند آیتالله کاشانی، نقش او در نهضت ملی ایران در سال ۱۳۳۲ را «مثبت» ارزیابی کرده و کودتای ۲۸ مرداد را صرفاً «ادعایی تو خالی و بدون اسناد و مدارک مشخص» میداند؛ به اعتقاد او هیچ کودتایی علیه دولت مصدق در مرداد سال ۱۳۳۲ صورت نگرفته است.
کاشانی انتشار مجلد تازه اسناد روابط خارجی آمریکا، که نکات مهمی از رویدادهای سالهای ۱۳۳۱ و ۱۳۳۲ ایران در آنها یافت میشود را بیارتباط با ادعا کودتا ۲۸ مرداد میداند و میگوید:« نه در اسنادی که در سال ۱۹۸۹ از سوی وزارت امور خارجه امریکا و نه در اسناد تازه انتشار یافته، کمترین سند و مدرکی که در آن نشان داده شود کودتایی علیه مصدق از سوی دولت امریکا، سازمان سیا و یا سازمانهای اطلاعاتی بریتانیا سازماندهی شده باشد وجود ندارد. دلیل آن هم روشن است، زیرا در مرداد ماه سال ۱۳۳۲ هیچ کودتایی علیه دولت مصدق انجام نشده است.»
محمود کاشانی دلیل کمک پنج میلیون دلاری امریکا به دولت زاهدی که اسناد آن به تازگی منتشر شده است را مدیریت ضعیف مصدق و خزانه خالی ایران میداند و میگوید:«مصدق با قطع درآمدهای نفتی و کوتاهی از انجام هرگونه اقدام سودمندی برای تأمین درآمدهای جایگزین برای کشور همه سرمایههای کشور را مصرف و خزانه کشور را خالی کرد.»
به اعتقاد محمود کاشانی در مجلد تازه اسناد روابط خارجی آمریکا، انبوه اسناد و مدارکی وجود دارد که نشان میدهد دولتمردان بلند پایه امریکا و سازمان مرکزی اطلاعات امریکا هرگز به نقش مرموز مصدق و طرح بسیار پیچیده انگلستان برای براندازی و به شکست کشاندن نهضت ملی ایران که به دست مصدق اجرا شد پی نبرده بودند.
او هم چنین به نقش «مثبت» آیتالله کاشانی و نمایندگان مجلس شورای ملی در برابر «توطئه» مصدق اشاره میکند و میگوید:«در اسناد وزارت خارجه امریکا مربوط به سال ۱۹۸۹ و نه اسنادی که به تازگی انتشار یافتهاند سند و مدرکی بر اینکه مصدق با یک کودتا آن هم از سوی امریکا برکنار شده باشد وجود ندارد. این در حالی است که اسناد به جای مانده از مبارزات آیتالله کاشانی و نمایندگان مجلس شورای ملی دوره هفدهم که در برابر اقدامات ضدمیهنی مصدق و برنامهریزیهای انگلستان برای براندازی نهضت ملی ایران ایستادگی کردند.»
این در حالی است که در ۱۸ مارس سال ۲۰۰۰ میلادی مادلین آلبرایت وزیر امورخارجه آمریکا در سخنرانی خود گفت:«در سال ۱۹۵۳ آمریکا نقش مؤثری در ترتیب دادن براندازی نخستوزیر محبوب ایران محمد مصدق داشت. دولت آیزنهاور معتقد بود که اقداماتش به دلایل استراتژیک موجّهند ولی آن کودتا آشکارا باعث پسرفت سیر تکامل سیاسی ایران شد و تعجبی ندارد که هنوز بسیاری از ایرانیان از این دخالت آمریکا در امور داخلی آنان ناراحتند. علاوه براین در ربع قرن بعد از آن ایالات متحده و غرب پیوسته از رژیم شاه حمایت کردند.»
همچنین هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکا نیز در ۴ آبان ۱۳۹۰/ ۲۶ اکتبر ۲۰۱۱، با یادآوری پوزش مادلین آلبرایت، از مردم ایران به خاطر نقش آمریکا در کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، بار دیگر از این واقعه ابراز تأسف کرد.