کوتاه‌ترین راه را فراموش کن

این روزها، استفاده از ابزارهای تکنولوژیک روی گوشی‌های هوشمند و تبلت‌ها برای یافتنِ پاسخ به پرسش‌های متعدد و متکثرِ ما به امری روزمره تبدیل شده است. فرقی هم نمی‌کند که چه پرسشی داشته باشیم یا در جستجوی چه راه حلی باشیم. از گرفتن تاکسی اینترنتی با قیمت ارزان و پیداکردن رستورانی در نزدیکی محلی که حضور داریم تا ثبت وقایع روز یا سرزدن به حساب بانکی. دسترسیِ آسان به پاسخ، اما باعث کم ارج شدنِ جایگاه پرسش در این میان شده است. اطلاع یافتن از وقایع روز، بررسی مباحثی که دوستان‌مان مورد تحلیل قرار داده‌اند، آنچه به عنوان خبر فوری مورد بحث قرار می‌گیرد، همه و همه پاسخ به پرسش‌هایی است که ما خود لزوماً مطرحشان نکرده‌ایم.

تمامی آنچه توسط گوشی هوشمند و تبلت و سایر ابزارهایی از این دست در اختیار ما قرار می‌گیرند زاییده ذهن‌های هوشمندیند که در استارت‌آپ‌ها و لابراتوارهای سراسر دنیا با توجه به نیاز مردم طراحی می‌شوند و با استفاده از آنچه به آن «الگوریتم» می‌گویند، آماده پاسخگویی به پرسش‌های احتمالی‌ای می‌شوند که طراحانِ این نرم‌افزارها، آن‌ها را در زمره پرسش‌های معمولِ ما مردم به شمار می‌آورند. نرم‌افزارهای «راهیاب» نیز از این قاعده مستثنی نیستند، آن‌ها کوتاه‌ترین مسیرها، خلوت‌ترین و گاه نیز ایمن‌ترین‌شان را به ما نشان می‌دهند. فرض طراحانِ این نرم‌افزارها آن است که این‌ها پرسش‌های معمول ما هستند. اکنون گروهی که تحت نام آرکسیو فعالیت می‌کند به این پرسش‌های احتمالی، پرسش دیگری را هم افزوده است: زیباترین مسیر برای رسیدن به مقصد کدام است؟ متنی که در زیر می‌آید، به نقد و بررسی همین امکان جدید می‌پردازد.

اگر شما مسیری زیباتر را به مسیرهای کوتاه ترجیح می‌دهید. الگوریتم‌هایِ راهیابی که از جی.پی.اس استفاده می‌کنند خیلی به‌درد شما نخواهند خورد. اینک تعدادی از محققانِ شرکت «یاهو» رویکردی را اتخاذ کرده‌اند که می‌تواند باعث تغییر این وضعیت شود.

هنگام رانندگی، معمولاً کوتاه‌ترین مسیر، بهترین مسیر است. اما هنگام پیاده‌روی موضوع فرق می‌کند. عابران پیاده معمولاً به دنبال آرام‌ترین یا زیباترین مسیر هستند.

هنگام رانندگی، معمولاً کوتاه‌ترین مسیر، بهترین مسیر است. اما هنگام پیاده‌روی موضوع فرق می‌کند. عابران پیاده معمولاً به دنبال آرام‌ترین یا زیباترین مسیر هستند. راهیاب‌های معمولی در این زمینه کمکی از دستشان برنمی‌آید. اکنون کوارسیا و همکارانش که در لابراتوار شرکت یاهو در بارسلونای اسپانیا کار می‌کنند، موفق شده‌اند بر این کاستی فائق بیایند.

زیباترین مسیر کدام است؟

مسیری که ما در شهر در آن حرکت می‌کنیم در سال‌های اخیر با ظهور برنامه‌های راهیاب با استفاده از تکنولوژی جی.پی.اس متحول شده‌اند. در این برنامه‌ها، مبدأ و مقصد را به نرم‌افزار می‌دهیم و نرم‌افزار هم کوتاه‌ترین مسیر را به ما نشان می‌دهد.

کوارسیا و همکارانش، کار خود را با ایجاد پایگاه داده‌ای از عکس‌های قسمت‌های مختلف مرکز شهر لندن که از گوگل استریت و جئوگراف گرفته بودند آغاز کردند. دلیل اینکه آن‌ها کارشان را به صورت آزمایشی با شهر لندن شروع کردند وجود همین دو سایت بود که عکس‌هایی با کیفیت قابل قبول از این شهر در اختیار می‌گذاشت. آن‌ها سپس یک نظرسنجیِ عمومی را ناظر بر زیبایی هر منطقه در وبسایت urbangames.org انجام دادند. شیوه کار به این ترتیب بود که هر بیننده که به این سایت رجوع می‌کرد بین دو عکسی که به او ارائه می‌شد، یکی را به عنوان عکس زیباتر انتخاب می‌کرد. نتیجه این نظرسنجی، به تیم کورسیا و همکارانش امکان سنجشِ زیبایی مناطق و محلات را داد. آن‌ها از امتیاز زیبایی‌ای که به این ترتیب هر محلی به دست آورده بود برای ارائه زیباترین مسیر استفاده کردند. مبدأ و مقصد که وارد می‌شد، آلگوریتم، مسیرهای متفاوت را بررسی می‌کرد و مسیری که امتیاز بالاتری داشت به عنوان زیباترین مسیر پیشنهاد می‌شد.

کوارسیا و همکارانش می‌گویند که به صورت میانگین زیباترین مسیر فقط ۱۲ درصد طولانی‌تر از مسیری است که آلگوریتم‌های مشابه به عنوانِ کوتاه‌ترین پیشنهاد می‌کنند. این رقم، زیباترین مسیر را به انتخابی معقول برای عابر پیاده تبدیل می‌کند.

برای آزمایش اینکه آیا مسیرهای انتخاب شده به وسیله الگوریتم واقعاً زیباترینند، کوارسیا و همکارانش ۳۰ نفر از کسانی را که در لندن زندگی می‌کردند و با محیط آشنا بودند برای ارزیابی مسیرهای پیشنهادی استخدام کردند. نتیجه روشن بود: آلگوریتم حقیقتاً توانسته بود مسیرهای زیباتری را به عابران پیاده پیشنهاد دهد.

اتوماتیزه‌کردن فرآیند انتخابِ مکان‌های زیبا

هدف از طراحیِ این نرم‌افزار روشن است. به گفته طراحانش، “هدف از این‌کار پیشنهاد مسیرهایی است که فقط کوتاه نیستند بلکه دلپذیر نیز می‌باشند”. برای یافتنِ زیباترین مسیر ابتدا لازم بود «زیبایی» فضاهای خاص در شهرها اندازه‌گیری شود. طراحیِ نرم‌افزاری که به کاربر اجازه دهد زیباترین مسیر را بین مبدأ و مقصد انتخاب کند، مرحله بعدی کار است.

کوارسیا و همکارانش می‌گویند که به صورت میانگین زیباترین مسیر فقط ۱۲ درصد طولانی‌تر از مسیری است که آلگوریتم‌های مشابه به عنوانِ کوتاه‌ترین پیشنهاد می‌کنند. این رقم، زیباترین مسیر را به انتخابی معقول برای عابر پیاده تبدیل می‌کند.

هر چند نظرسنجی برای یافتنِ نظر عموم در مورد مکان‌های زیبا برای شروع کار رویه‌ای مطلوب بود، اما هزینه این کار خیلی بیشتر از آن بود که بتوان برای تمامی شهرها از آن استفاده کرد. بنابراین ، کوارسیا و همکارانش تصمیم گرفتند که با استفاده از عکس‌های فلیکر و اطلاعات و تگ‌هایی که به این عکس‌ها متصل هستند، این فرآیند را اتوماتیزه کنند.

آن‌ها، حدود پنج میلیون عکس را از همان مکان‌هایی که آن‌ها عکس‌های نظرسنجی‌شان را گرفته شده بودند به‌دست آوردند تا با مقایسه این عکس‌ها دریابند که چه متغیری را می‌توان به عنوان عامل زیبایی شناسایی کرد.

عواملی که به عنوان شاخص زیبایی به‌دست آوردند، عبارت بودند از تعدادِ عکس‌هایی که از یک مکان خاص گرفته شده بودند و ابراز احساساتِ افرادی که خواه خود در کنار عکسشان متنی آورده بودند و خواه یادداشت بیندگان این عکس‌ها. اکنون می‌شد که در فلیکر به دنبال عکس‌هایی گشت که از این دو ویژگی برخوردار بودند و فهرستی از مکان‌های زیبا به دست آورد.

کوارسیا و همکارانش ، این ایده را در بوستون برای پیداکردن زیباترین مکان‌ها به‌کار گرفتند و سپس با استفاده الگوریتمشان زیباترین مسیرها را شناسایی کردند. آن‌ها از ۵۴ نفر از ساکنان این شهر خواستند که این مسیرها را ارزیابی کنند. قطع یقین، شرکت کنندگان احساس کرده بودند که مسیرهای پیشنهادی توسط الگوریتم زیباتر از مسیرهای کوتاه‌تر بودند. شما هم اگر لندن یا بوستون را بشناسید می‌توانید مسیرهای انتخاب شده توسط الگوریتم را با مسیرهایی که راهیاب‌ها به عنوان کوتاه‌ترین مسیر پیشنهاد می‌کنند مقایسه کنید و خود به داوری بپردازید.

تردیدی نیست که این نرم افزار مانند هر نرم‌افزار دیگری مشکلات بالقوه‌ای هم دارد: بعضی مکان‌ها در بعضی ساعات مشخص در روز جذابیت کمتری دارند. مثلاً در ساعات شلوغی و وقتی ترافیک سنگین است. همینطور وضعیتِ برخی قسمت‌های شهر در شب به طور چشمگیری تغییر می‌کند. این‌ها تغییراتی هستند که فعلاً این الگوریتم نمی‌تواند آن‌ها را در نظر بگیرد.

با این وجود، این نرم‌افزار منظرِ جدیدی را از تجربه مردم در تعامل با شهرشان می‌گشاید. شاید روزی مسئولانِ گردشگری از این نرم‌افزار برای کمک به گردشگرانی که می‌خواهند زیبایی‌های یک شهر را با پیاده‌روی در آن کشف کنند، استفاده کنند.