چالش آب در کرمان

 تا پیش از این سلامتی آب بود و حالا خشکسالی هم به آن اضافه شده. آب بو می‌دهد، طعم دارد، آرسنیک‌اش بالاست و حالا هم به گفته نماینده مردم کرمان در شورایعالی استان‌ها، سرطان‌زاست. اواسط اسفندماه ‌سال گذشته بود که استاندار کرمان وجود آرسنیک در آب برخی شهرهای کرمان را تأیید کرد و گفت که می‌خواهند با ایجاد دستگاه‌های آب شیرین کن، این ماده را از آب شهرهای رفسنجان و سیرجان حذف کنند، اما این تمام ماجرا نیست. آب آشامیدنی مردم کرمان، چالش زیاد دارد.
همین دیروز بود که کمال جوانمرد، نماینده مردم کرمان در شورایعالی استان‌ها، به خبرگزاری ایلنا گفت که آب کرمان، به دلیل آبرسانی از طریق لوله‌های آزبست، سرطان‌زاست: «درکرمان همچنان آبرسانی به مردم از طریق لوله‌های آزبست صورت می‌گیرد و این لوله‌ها هنوز از رده خارج نشده‌اند، درحالی‌ که استفاده از این لوله‌ها موجب ابتلا به سرطان‌ می‌شود و متاسفانه با وجود این لوله‌ها آبی که باید باعث حیات مردم کرمان شود؛ موجب ممات این مردم شده است.»

کمال جوانمرد توضیح بیشتری داد: «رابطه مستقیمی بین میزان بالای سرطان در کرمان و استفاده از لوله‌های آزبست وجود دارد که نشان می‌دهد، یکی از متغیرهایی قابل تأمل در رابطه با میزان بالای سرطان درکرمان همین لوله‌های آزبست و مواد خطرزا در آب است.»
به گفته او، میزان املاح آب کرمان بالاتر از استاندارد است و می‌تواند سلامت مردم را به خطر بیندازد. جوانمرد حرف‌های دیگری هم درباره وضع آب این استان زد: «استان کرمان با داشتن بیشتر از ۱۱‌ درصد از خاک کشور دچار مشکلات ساختاری و زیرساختی است و در این زمینه مهم‌ترین مسأله بحران آب است که درکنار آن مشکل مدیریت بحران آب نیز وجود دارد.»

او تعداد روستاهایی که با تانکر آبرسانی می‌شوند را ۹۰۰ روستا اعلام کرد: «درکنار اینها، بیلان آب کرمان هم منفی است، در دشت‌هایی مثل رفسنجان فرو چاله‌هایی وجود دارد که موجب نشست زمین شده که نشان‌دهنده این است که مسئولان باید روی بحران آب تمرکز بیشتری داشته باشند.»

در کرمان همچنان آبرسانی به مردم از طریق لوله‌های آزبست صورت می‌گیرد و این لوله‌ها هنوز از رده خارج نشده‌اند، درحالی‌ که استفاده از این لوله‌ها موجب ابتلا به سرطان‌ می‌شود

سرطان‌زا بودن آب کرمان تأیید نشده

نماینده مردم کرمان در شورایعالی استان‌ها می‌گوید: آب کرمان سرطان‌زاست، اما دو نماینده مردم کرمان در مجلس شورای اسلامی، این ماجرا را تأیید نمی‌کنند. یکی از آنها محمدرضا پورابراهیمی است، او به «شهروند» می‌گوید: «تاکنون از شهر کرمان چنین گزارشی به ما نرسیده که آب این شهر، سرطان‌زا یا منجر به ابتلا به بیماری دیگری شود.» او وضع آب کرمان را قابل قبول اعلام می‌کند، اما درعین حال تأکید می‌کند که خشکسالی روی آب آشامیدنی این استان تأثیر گذاشته: «برای بهبود وضع آب، قرار است خط انتقال آب از مسیر بهشت‌آباد به سمت کرمان کشیده شود که منجر می‌شود تا سالانه ۲۰۰‌میلیون مترمکعب آب، برای شهرهای شمالی استان کرمان و شهر کرمان تأمین شود. درکنار این اقدام، خط انتقال آب سد صفارود را به شهر کرمان داریم که اگر این اتفاق بیفتد، آب برای یک دوره ۴۰، ۵۰ساله تأمین می‌شود و می‌تواند ۴‌میلیون جمعیت را تحت پوشش قرار دهد.»
او تأکید می‌کند: «آب شهر کرمان مشکل حاد و خاصی ندارد، هر‌سال هم با اختصاص اعتبارات، شرایط بهتری پیدا می‌کند، البته در این میان روستاهایی هستند که مشکل آب دارند و باید برای آنها چاه‌های جدیدی حفر شود و نیازمند جایگزینی آب مناسب‌تر هستند.»
محمدمهدی زاهدی، دیگر نماینده کرمان هم از سرطان‌زا بودن آب کرمان بی‌اطلاع است. او هم به «شهروند» می‌گوید: «برای نخستین‌بار است که می‌شنوم آب کرمان سرطان‌زاست.» نماینده مردم کرمان در شورایعالی استان تعداد روستاهایی که با تانکر آبرسانی می‌شود را ۹۰۰ روستا اعلام می‌کند، اما زاهدی تأکید می‌کند که تعداد این روستاها، ۱۲۰۰ است.
او به فرسودگی لوله‌های آب هم اشاره می‌کند: «فرسودگی لوله‌های آب مشکل دیگری است که مردم این استان با آن گرفتار هستند، به ‌هرحال دولت باید اعتباراتی درنظر بگیرد تا لوله‌ها نوسازی شوند. این موضوع می‌تواند روی سلامت آب تأثیر بگذارد اما سرطان‌زایی موضوع دیگری است که باید ثابت شود.» این نماینده مردم کرمان، بزرگترین معضل مردم این استان را «آب» اعلام می‌کند: «مردم این استان مشکل آب دارند، خشکسالی که در استان رخ داده، هم شرایط‌شان را بدتر کرده، برخی از قنات‌ها خشک شده‌اند و باعث شده تا مردم مشکل پیدا کنند.»
به گفته او، قرار است برای بهبود وضع آب این استان، ۴ طرح بزرگ آبرسانی انجام شود: «قرار است آب از خلیج‌فارس و دریای عمان و سرشاخه‌های زاگرس و… به سمت کرمان برود تا بخشی از مشکلات مردم حل شود.»

استان کرمان با داشتن بیشتر از ۱۱‌ درصد از خاک کشور دچار مشکلات ساختاری و زیرساختی است و در این زمینه مهم‌ترین مسأله بحران آب است که درکنار آن مشکل مدیریت بحران آب نیز وجود دارد

آرسنیک آب چند صد برابر میزان استاندارد

پورابراهیمی، رئیس یکی از مراکزدرمانی کرمان و مسئول سابق بهداشت شهرستان کرمان جزو کسانی است که سرطانی بودن آب این استان را نشنیده اما بر آلوده بودن آن به آرسنیک تأکید می‌کند. او به «شهروند» می‌گوید: «آرسنیک آب کرمان بالاست، این موضوع هم ربطی به لوله‌کشی ندارد، آن زمان که من مسئول بهداشت شهرستان کرمان بودم، یعنی تا یک‌سال پیش، میزان آرسنیک، چند صد برابر بالاتر از میزان استاندارد بود، هنوز هم میزان آرسنیک آب بالاست، اما این‌که می‌گویند سرطان‌زاست، موضوعی است که باید بررسی شود.»
او بر این موضوع تأکید می‌کند که سرطان‌زا بودن یا بیماری‌زا بودن آب، باید ازسوی آب و فاضلاب استان کرمان بررسی و اعلام شود.

اصلا نمی‌شود آب لوله‌کشی را مصرف کرد، واقعا بو می‌دهد، بدمزه است، ما هم ناچاریم آب معدنی مصرف کنیم، هر هفته یک بطری ۲۰ لیتری آب معدنی برای آشامیدن می‌خریم، در تابستان هر ۲روز باید این میزان آب را بخریم

روایت ساکنان شهر کرمان از وضع آب: بدون دستگاه تصفیه و آب معدنی نمی‌شود زندگی کرد

مسئولان هرچه درباره سلامتی و بهداشت آب آشامیدنی بگویند، باز هم این مردم هستند که حرف آخر را می‌زنند، همان‌ها که از این آب برای شستن و آشامیدن و پختن و… استفاده می‌کنند. آنها، آب را بدبو، بدمزه و طعم‌دار می‌دانند، آبی که تنها با یک لیوان نوشیدن، می‌توان متوجه کیفیتش شد: «خیلی از ساکنان کرمان، دستگاه تصفیه دارند، آنها بدون این دستگاه‌ها نمی‌توانند آب بنوشند، هرچند که می‌گویند این دستگاه‌ها همه آلودگی آب را نمی‌گیرد.» این را «سعید»، یکی از ساکنان شهر کرمان به «شهروند» می‌گوید و ادامه می‌دهد: «اصلا نمی‌شود آب لوله‌کشی را مصرف کرد، واقعا بو می‌دهد، بدمزه است، ما هم ناچاریم آب معدنی مصرف کنیم، هر هفته یک بطری ۲۰ لیتری آب معدنی برای آشامیدن می‌خریم، در تابستان هر ۲روز باید این میزان آب را بخریم.»
او می‌گوید: «هر بطری ۱۵‌هزارتومان است و خیلی‌ها نمی‌توانند این میزان هزینه کنند.» سعید حرف‌های دیگری هم می‌زند: «بیشتر مردم کرمان از همین آب معدنی‌ها استفاده می‌کنند، الان بیشترین کالایی که ازسوی مردم خریداری می‌شود، همین آب معدنی‌ها هستند.»
او که در یکی از مراکز بهداشتی فعالیت می‌کند، به سلامتی آب هم اشاره می‌کند: «آب لوله‌کشی، سبب تورم در معده می‌شود، یک لیوان خوردنش معادل احساس ناخوشایند در روده‌ها می‌شود، به ‌هرحال اگر بیماری‌زا باشد، هم در طولانی‌مدت خودش را نشان می‌دهد.» «مجتبی»، یکی دیگر از ساکنان کرمان است: «لوله‌های آب کرمان قدیمی است، همین هم شده تا آب بو بدهد، ۷، ۶سالی می‌شود که با این مشکل مواجه هستیم، ساکنان کرمان همه از آب تصفیه‌شده استفاده می‌کنند، کسی جرأت نمی‌کند آب لوله‌کشی مصرف کند، البته برخی هم هستند که به دلیل هزینه‌های اولیه نصب این دستگاه، از همان آب لوله‌کشی استفاده می‌کنند. آنها چاره‌ای ندارند.»
او اینها را به «شهروند» می‌گوید و از اقدام مسئولان گلایه‌مند است: «مسئولان کاری برای ما انجام نمی‌دهند، ما می‌دانیم که منبع آب کرمان مشکلی ندارد، زمانی که در مسیر لوله‌ها قرار می‌گیرد، رنگ و طعمش تغییر می‌کند، لوله‌ها مشکل دارند.» او به وجود آرسنیک در آب کرمان هم اشاره می‌کند: «می‌گویند این آرسنیک در دستگاه گوارش و مجاری اداری رسوب می‌کند و می‌تواند منجر به سرطان شود.»