گل زعفران و اردوگاه مهاجران افغان در ایران
یاداشت کوتاه زیر شرحی بر یک عکس است که در اردوگاه مهاجران افغان در ایران (مشهد) که مشغول به جدا کردن گل زعفران هستند، گرفته شده است.
او باید مغز زعفران را از گلبرکهای آن جدا کند. برای این اردوگاه از روستاها و شهرهای اطراف گل فرستاده میشود و مردم در قبال پاک کردن هر کیلو زعفران پنج هزار تومان دریافت میکنند. وارد کردن و توزیع گل زعفران به وسیلهی کسبه و دلالها صورت میگیرد. یکی از این کسبه که گل زعفران توزیع میکند، متصدی عکاس خانه اردوگاه است که از مغازهاش به عنوان محل توزیع گل زعفران استفاده میکند.
این دلالها با پرداخت عوارض به سیستم مدیریتی و نظارتی اینجا، با صاحبان گل زعفران همکاری کرده و به صورت روزانه گل زعفران وارد میکنند و برای هر نفر که زعفران بیشتر پاک کند، جایزه داده میشود. اگر کسی در مدت یک ماه ۴۰ کیلو گل زعفران پاک کند یک دست استکان جایزه میبرد، اگر کسی ۷۰ گل کیلو زعفران در مدت یک ماه پاک کند یک پتوی یک نفره و اگر ۱۰۰ کیلو پاک کند صاحب یک پتوی دو نفره را میشود، بهترین جایزه اما یک جارو برقی است که شخص باید در مدت یک ماه ۳۰۰ کیلو گل زعفران را پاک کرده و زعفران خالص را به صورت نگین شده تحویل دهد. متاسفانه این جوایز هم گاه داده نمیشود.
مردم اینجا برای چیدن گل زعفران نیز میتوانند به زمینهای کشاورزی اطراف بروند. برای هر کیلو گل زعفران که جمعآوری کنند ۴ هزار تومان داده میشود. خرید و فروش زعفران خالص و خشک اما با این دستمزد ها زمین تا آسمان فرق دارد، هر کیلو زعفران نگین شدهی خشک ماحصل ۷۰ کیلو گل زعفران است، هفتاد کیلو گل زعفران برای کسی که آن را پاک کند، سیصد هزار تومان میشود اما این هفتاد کیلو که یک کیلو زعفران خشک اعلا میدهد، قیمت واقعیاش در بازار چیزی حدود هفت تا ده میلیون تومان در بازار های ایران و پانزده تا بیست میلیون تومان در بازار های عربی و اروپایی است.
این اردوگاه از سال ۱۹۹۴ تاسیس شد و تاکنون قریب بر دو هزار نفر در آن زندگی میکنند، تمامی این مهاجرین از قشر پایین هستند و تقریباً هیچ نوع منبع درآمدی ندارند. آنها ناچارند برای تامین مخارج زندگی در زمینهای کشاورزی اطراف این اردوگاه با دستمزدی بسیار ناچیز کار کنند؛ یا پسته شکنی کنند و یا زعفران پاک کنند. برای ایجاد این فرصتهای شغلی، سیستم مدیرتی و نظارتی اردوگاه نیز مالیاتی را از وارد کنندهها نظیر گل زعفران و یا پسته، دریافت میکنند.