skip to Main Content
گفت‌و‌گو با اکبر معصوم‌بیگی درباره وضعیت ترجمه کتاب‌های نظری به بهانه انتشار «مارکسیسم و نقد ادبی»
پیش نمی‌رویم؛ فرو می‌رویم
۱۷ فروردین ۱۳۹۴

«آشفته‌بازار ترجمه» بهترین توصیف وضع کتاب و نشر در سالی بود که گذشت. هفته‌ای نبود که کتاب جدیدی در حوزه نظریه و نقد ادبی روی پیشخوان کتاب‌فروشی‌ها نرود؛ کتاب‌هایی با عنوان‌های جذاب و نویسندگانی مهم که مخاطب را ترغیب به خرید می‌کرد. اما دریغا که این خریداران خیلی زود، و بعد از ورق‌زدن فقط چند صفحه و خواندن چند پاراگراف کتاب می‌فهمیدند با ترجمه‌هایی غیر‌قابل فهم سر و کار دارند. و ‌مترجمانی تازه‌کار که حتی یکبار کتاب را تا انتها نخوانده‌اند. در ادامه نقد ترجمه‌هایی که سال گذشته در صفحه اندیشه روزنامه شرق منتشر شد برای بررسی وضع نشر و ترجمه با اکبر معصوم‌بیگی مترجم باسابقه به گفت‌و‌گو نشستیم. او فضای فعلی ترجمه را اقیانوسی از رشد می‌داند که بیش از یک سانتیمتر عمق ندارد و معتقد است ترجمه کتاب در اغلب موارد به معنای تدارک یک رزومه است و نوعی «پز» تلقی می‌شود. او همچنین اصلی‌ترین معضل فعلی وضع ترجمه را در ایران مدگرایی می‌داند. معصوم‌بیگی مترجم کتاب‌های «مارکسیسم و فلسفه» آلکس کالینیکوس، «مارکس و آزادی» تری ایگلتون، «هزاره كدام كس؟ آنها يا ما؟» دانيل سينگر، «زن‍دگی‌ و ه‍ن‍ر پ‍ی‍ک‍اس‍و» ل‍وت‍ار ب‍وخ‌ه‍ایم، «پول» امیل زولا ‌و «فوتبال در آفتاب و سایه» ادواردو گالئانو و .. است. آخرین کتابی که از او منتشر شد «چگونه مارکس بخوانیم» پیتر آزبورن در سال ۱۳۸۹ بود. این گفت‌و‌گو همچنین به بهانه تجدید چاپ کتابی از او پس از چند سال وقفه اجباری در انتشار آثارش صورت می‌گیرد: «مارکسیسم و نقد ادبی» تری ایگلتون که پیش از این در سال ۱۳۸۳ توسط نشر اکنون توقیف‌شده «دیگر» منتشر شده بود و اواخر سال ۱۳۹۳ از سوی نشر بوتیمار تجدید چاپ شد. معصوم‌بیگی نظر خود را نسبت به ایگلتون و این کتاب این‌گونه توضیح می‌دهد: «از ابتدای جوانی علاوه بر سیاست به هنر دلبستگی داشتم. در تفکر ایگلتون این دو به هم می‌رسند. نثر او رقصان و طنزآمیز و نو است، این کتاب اثری است میان‌رشته‌ای که مدام از سینما و تئاتر و ادبیات مثال می‌آورد. علاوه بر اینها ایگلتون یکی از سر موضع‌ترین مارکسیست‌هایی است که درباره ادبیات می‌نویسداو همچنین از علاقه‌اش برای ترجمه کتاب «والتر بنیامین به سوی نقد انقلابی» می‌گوید که ایگلتون در سال ۱۹۸۱ نوشته است.

بیشتر بخوانید
ترجمه به منزله تلاش برای ترمیم / تغییر جهان
پروژه‌های ناممکن
۹ فروردین ۱۳۹۴

آنجه در پی می‌آید یادداشت «صالح نجفی» است درباره «ترجمه و نقد ترجمه» که در سالنامه‌ روزنامه شرق منتشر شده است. میدان پیش‌تر در پرونده «بحران ترجمه در فارسی؛ پیرامون ترجمه متون نظری به فارسی» یادداشت‌های صالح‌ نجفی و نقدها به پروژه نقد ترجمه او را منتشر کرده است، که خواندن آن‌ها ارجاعات متن جاری را روشن‌تر می‌کند.


بیشتر بخوانید
نقد و بررسی ترجمه‌ آثار «دیوید هاروی» به فارسی
کتاب‌هایی که نباید خواند
۱۸ آذر ۱۳۹۳

یاداشت زیر نقدِ صالح نجفی بر ترجمه کتاب های دیوید هاروی در ایران است. نجفی در این یاداشت نشان می دهد که مترجم کتاب های دیوید هاروی (عارف اقوامی مقدم) به متن اصلی کتاب وفادار نبوده است و ترجمه های فارسی از مشکلات بسیار زیادی برخوردار است.

بیشتر بخوانید
معنای داوریِ ترجمه در نقدهای صالح نجفی
مترجم و بحران جزء و کل در فارسی
۱۸ آذر ۱۳۹۳

امید مهرگان در یاداشت زیر به بررسی نقدهای اخیر صالح نجفی بر ترجمه‌های فارسی متون نظری می‌پردازد. صالح نجفی در ماه‌های اخیر در صفحه اندیشه روزنامه شرق به نقدِ ترجمه‌های فارسی کتاب‌هایی همچون «ناخودآگاه زیباشناختی»، «الاهیات سیاسی»، «هژمونی و استراتژی سوسیالیستی»، «پاریس پایتخت مدرنیته» و... پرداخته است.  

 

بیشتر بخوانید
مصرف گوشت بزرگ‌ترین عامل انتشار گازهای گلخانه‌ای
کمتر گوشت بخورید
۱۵ آذر ۱۳۹۳

نویسنده: دامیان کارینگتون| صنعت گوشت دام گازهای گلخانه‌ای بیشتری نسبت به صنعت حمل‌و‌نقل تولید می‌کند اما ترس از واکنش شدید مصرف‌کنندگان به این مساله مانع از رویارویی با این واقعیت می‌شود. براساس جدیدترین گزارش منتشر‌شده، مهار ولع روبه رشد جهانی برای خوردن گوشت، نقش اساسی در کنترل روند تغییرات آب‌وهوایی در جهان دارد اما گزارش گروه فکری «چاتام هاوس» توضیح می‌دهد که وحشت از واکنش شدید مصرف کنندگان باعث شده تا دولت‌ها و فعالان برای این مساله کاری نکنند.

بیشتر بخوانید
نقدی بر ترجمه‌ی کتاب «خیلی کم...تقریباً هیچ»
«ناسازه‌های دُم‌گزانه» در ترجمه‌های قابل‌قبول
۲۶ آبان ۱۳۹۳
یادداشت پیش‌رو نقد دیگری است از صالح نجفی به ترجمه‌های فلسفی در ایران. او این بار با نقدی کم‌تر بی‌رحمانه به بررسی و نقد ترجمه‌ی کتاب «خیلی کم...تقریباً هیچ» نوشته‌ی سایمون کریچلی می‌پردازد که توسط لیلا کوچک منش ترجمه شده است.
بیشتر بخوانید
پاسخی به نقد صالح نجفی بر ترجمه «الاهیات‌سیاسی ۲»
فرار به جلو
۲۷ شهریور ۱۳۹۳
این مطلب پاسخ لیلا چمن‌خواه، مترجم کتاب «الاهیات سیاسی» به نقد صالح نجفی و فرهاد کوشا بر ترجمه این کتاب است. نقد آنان روز یکشنبه ۱۶ شهریور ۱۳۹۳، در صفحه ۹ روزنامه شرق منتشر شده و روز ۱۷ شهریور توسط میدان بازنشر شد.
بیشتر بخوانید
گفت‌وگو با بهروز صفدری درباره جنبش «موقعیت‌سازان» به بهانه تجدید چاپ «جامعه نمایش»
هوای آلوده ما را ملزم به احتیاط می‌کند
۲۵ شهریور ۱۳۹۳
شرق : بحران ترجمه متون نظری در ایران دهه80، بیش از هر چیز متوجه نادیده‌گرفتن مخاطب است؛ متونی که نه برای مخاطب که به قصد ترجمه‌شدن، ترجمه می‌شوند؛ شاید بتوان نقیضه هنر برای هنر و نظایر آن را امروز «ترجمه برای ترجمه» عنوان کرد. ترجمه‌هایی برای هیچ‌کس، به نیت آشنایی مترجم با متن در دست‌ ترجمه. بحران نتیجه‌ای ندارد جز تولید متونی که پیش و بیش از خوانده‌شدن در قفسه‌های کتابفروشی خاک می‌خورند و بر فرض خریداری‌شدن نیازمند ترجمه‌ای دوباره و بلکه ده‌باره‌اند. بحران هیچ ربطی به سرانه پایین مطالعه در ایران و کتابخوان‌نبودن ما ایرانیان ندارد. هر چه هست، خبره‌ترین و حرفه‌ای‌ترین خواننده‌های متون نظری نیز در چنین آشفته‌بازاری نخریدن و نخواندن ترجمه‌های کنونی را به کار بی‌مزدومواجب خواندن متون مترجمان امروزی ترجیح می‌دهند. گفت‌وگوی حاضر را باید در پس‌زمینه این فضای مغشوش خواند؛ فضایی که بیش از خواننده، مترجم تولید می‌کند و بیش از مترجم. ناقلان کژتاب نظریه به فارسی.
بهروز صفدری سال‌هاست که در فرانسه ساکن است و درگیر معرفی جنبش سیتواسیونیست‌ها به فضای فکری ایران. آثار او می‌تواند نمونه‌ای ایجابی باشد از کار فکری ترجمه در فضای فعلی. وقتی 10سال پیش اثر مهم و تاثیرگذار گی دوبور، «جامعه نمایش»، را به فارسی ترجمه کرد، به‌رغم اقبال خوانندگان و مخاطبان، ایده‌های کتاب چندان که باید و شاید بسط نیافت. با این‌همه، او در معرفی جنبش «موقعیت‌سازان» به ایران صرف‌نظر از مقدمه مهمی که بر «جامعه نمایش» نوشت و ترجمه «تفسیری بر جامعه نمایش»، کتابی از رائول ونه‌گم، دیگر چهره مهم این جنبش، نیز به فارسی ترجمه کرد. تلاش او در ارایه ترجمه مقبولی از «اینک آن انسان» نیچه - پس از انتشار ترجمه مغلوط رویا منجم - با مقدمه‌ای از سارا کوفمن در شرح ایده‌های نیچه در این کتاب ستودنی است همچنین است ترجمه اثری از پیر اِبر سوفرن در شرح پیشگفتار «چنین گفت زرتشت» با عنوان زرتشت نیچه. صفدری در این گفت‌وگو از ایده‌های «جامعه نمایش» و فراز و نشیب ترجمه و انتشار آن می‌گوید؛ اثری مهم در نظریه رادیکال فرانسوی که اینک چاپ دوم آن بعد از سال‌ها با ویرایش جدید منتشر شده است.
بیشتر بخوانید
Back To Top
🌗