رانت

اسفند پارسال بود که وزیر کشور هشدار داد حجم قاچاق مواد مخدر به جایی رسیده که ممکن است پول‌های کثیف آن سیاست را آلوده کند. رحمانی فضلی گفت گردش مالی مواد مخدر در ایران رقمی معادل ۲۰ هزار میلیارد تومان است: معادل دو سوم بودجه سالانه کشور. او گفت پول‌های کثیف در همه جای دنیا در قالب باندهای مافیایی اقتصاد و سیاست را آلوده می‌کنند.

این اولین بار نیست که یک مقام عالی درباره نفوذ و وسعت عمل «مافیا» هشدار می‌دهد. وقتی رئیس ستاد مبارزه با قاچاق می‌گوید حجم قاچاق کالا کمی کمتر از کل بودجه عمرانی و معادل یک سوم کل صادرات و واردات کشور است شنیدن اسم مافیای سیگار، مافیای شکر، مافیای دارو و… چیز عجیبی نیست.

استفاده از عنوان مافیا در ایران از این فرا می‌رود و از تجارت و ساخت و ساز گرفته تا فوتبال و رسانه‌ها این عنوان تکرار می‌شود، انگار که گویندگان عنوان مافیا را نه برای ارجاع به یک سازمان مشخص، که به عنوان نامی برای یک شکل سازماندهی امور به کار می‌برند. اما مافیا چیست، چه طور و در چه شرایطی پدید می‌آید و چگونه تثبیت می‌شود؟