نئولیبرالیسم ایرانی در مسیر خود سکتههای گاه و بیگاهی داشته است. از بحران تورمی زمان هاشمی رفسنجانی تا بحرانهای ارزی دوران احمدینژاد. از میان همه این بحرانها بازار در نهایت پیروز نهایی بوده و از بحران به عنوان سکویی برای گسترش و انبساط خود استفاده کرده است.
در این گفتگو آصف بیات به شرح تحولات جهان عرب و تحلیل خیزشهای اخیر این ملل پرداخته است. وی ضمن پاسخهایش اشاراتی به جنبشهای ایران دارد. بیات چگونگی گذار از اسلام و تحول اسلامگرایی را بیان میكند؛ تحولی كه در شعارهای ایرانیها و اعراب آشكار شد. خیزشِ عربها طی سه دههی اخیر محورهای مشخصی دارد كه به سبب اشتراكات زبانی و فرهنگیِ جهان عرب از مرزهای جغرافیایی می گذرد و به مرزهای فرهنگی محدود میشود. این گفتگو نسخه اصلاح شدهای است از گفتگوی اٌزگور گوكمِن[1] با آصف بیات در ماهنامه تركیِ فرهنگِ سوسیالیستی بیریكلیم (آگوست_سپتامبر ۲۰۱۱). اثر آصف بیات به اسم Making Islam Democratic تحت عنوان Islam Demokratiklestimerk به تركی برگردان شده و نسخه اصلاحشده گفتگو در مقدمه این اثر گنجانده شده است.
نشست «خصوصیسازی آموزش عمومی در ایران» در مؤسسه مطالعات دین و اقتصاد برگزار شد. در این نشست رضا امیدی، استاد دانشگاه و پژوهشگر حوزه سیاستگذاری اجتماعی به سخنرانی پرداخت و از روندها و پیامدهای خصوصیسازی در عرصه آموزش عمومی سخن گفت.
معیار فعالیت در فضای رسمی که فضای معمولِ فعالیت احزاب است و تفاوتِ آن با فضای غیررسمی که حوزه فعالیتِ جنبشهای اجتماعی را تعریف میکند نیز هر چند به عنوان معیاری مهم برای مقایسه تأثیرگذاری این دو نوع نهاد مطرح هستند، اما به نظر میرسد که وجه اینهمانگوییِ این گزاره تا حد زیادی از اهمیت این معیار برای مقایسه میکاهد. در واقع، از آنجا که تغییرات سیاسی در اکثر اوقات به واسطه نهادهای رسمیِ سیاستورزی به وقوع میپیوندند، روشن است که کارکرد نهادهایی که در فضای رسمی فعالیت میکنند بیشتر از نهادهایی باشد که بیرون از این فضا سیاست میورزند.
گزارشها و آمارهای اجتماعی تکاندهنده، یکی پس از دیگری، غافلگیرمان میکنند. شاید شگفتآورترین و در عین حال رعبآورترین گزارش بدمسکنی در سالهای اخیر، گزارشی از گروههای گورخواب در شهر تهران بوده است. اما گورخوابها شاید برجستهترین جلوه بدمسکنی باشند و تکاندهندهترین نوع آن. شکلهای دیگری از بدمسکنی –شایعتر از همه، حاشیهنشینی– دهههاست که در شهرهای بزرگ وجود دارد. در جدیدترین گزارش درباره حاشیهنشینی و بدمسکنی، معاون پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور از وجود ۱۹میلیون جمعیت حاشیهنشین و حدود سههزار منطقه حاشیهای در کشور خبر داد. به بهانه انتشار این گزارش، برای بررسی ژرفتر پدیده حاشیهنشینی و نسبت آن با پدیدههای کلانتر، در این شماره آتیهنو پروندهای را تدارک دیدهایم. از جمله اینکه در گفتوگویی با دکتر اعظم خاتم که سالهاست در حوزه مسکن و طرحهای شهری فعالیت و پژوهش میکند به جنبههای مختلف این پدیده اجتماعی پرداختهایم. خاتم دکترای خود را در رشته محیطشناسی شهری از دانشگاه یورک کانادا دریافت کرده و سابقه تدریس در این دانشگاه را نیز دارد.
سمیر امین، متفکر برجسته و اقتصاددان، روز گذشته (دوازدهم اوت) در پاریس درگذشت. به همین مناسبت در این مقاله مروری بر زندگی، دیدگاهها و آثار وی ارائه شده است.