skip to Main Content
نسبت فوتبال، ملی‌گرایی مردم و ملی‌گرایی حکومت
پیراهن مقدس
۱۶ تیر ۱۳۹۴
این یادداشت درباره دلایل هواداری از«تیم ملی» نیست؛ بلکه یادداشتی است درجهت توضیح نسبت «قدرت» با این اصلِ انکار ناپذیرِ هواداری از «تیم ملی» نزد ما ایرانی‌ها. موج خروشان و دايمی هواداری از تیم ملی که انگار دلیل اصلی همین «سنگینی» پیراهن است.
بیشتر بخوانید
توحش همگانی و ایدئولوژی انکار
۱۴ تیر ۱۳۹۴

تخریب جهانی محیط‌زیست برای اولین‌بار مسئله بقای محیط‌زیست و ادامه گونه انسان را مطرح کرده است. امسال گرم‌ترین سال در صد سال گذشته بود. به‌جز گرمایش زمین بر اثر گازهای گلخانه‌ای، تغییر دمایی فصول در مناطق جغرافیایی، خشک‌سالی، ذوب‌شدن یخ‌های قطب و بالاآمدن سطح آب، سوراخ‌شدن لایه ازن، انقراض بسیاری از گونه‌های حیوانی، گیاهی و...، برخی دیگر از مشکلات محیط‌زیست هستند. ارتباط این تخریب گسترده با نیروهای تولیدی سرمایه‌داری در آثار مارکس و انگلس بحث شده است. سرمایه‌داری، فقط با تخریب منابع اصلی ثروت یعنی زمین و کارگر است که در مسیر رشد قرار می‌گیرد. آیا حل بحران محیط‌زیست بدون توجه به نقش آن در تأمین ارزش و انباشت در فرماسیون سرمایه‌داری و بدون دگرگونی این فرماسیون، امکان‌پذیر است؟ چقدر می‌توان به اثرگذاری نهادهایی که در مورد محیط‌زیست فعالیت می‌کنند، امیدوار بود؟ نمونه اعلای آن حزب سبزهای آلمان بود که در اتحاد با مرکل از بمب‌های خوشه‌ای حمایت کرد.


پنجشنبه گذشته سمیناری با همین مضمون با عنوان «محیط‌زیست، سرمایه و سلطه» در مؤسسه پرسش برگزار شد. نخست نیما عیسی‌پور درباره بت‌وار‌گی طبیعت صحبت کرد. سپس جواد گنجی به ارتباط شهرنشینی و به‌تبع آن حاشیه‌نشینی اجباری طبقات پایین و سلب مالکیت گسترده در تاریخ سرمایه‌داری پرداخت. او نتیجه‌ بلافصل سیاست‌های نولیبرال را گسترش طبقه‌ گسترده‌ای از کارگران غیرماهر، ایجاد سونامی‌های بیکاری، تخریب گسترده‌ زیرساخت‌های اقتصادی و اجتماعی بسیاری از کشورهای جهان سوم، ایجاد بخش غیررسمی کار، دامن‌زدن به تنش‌های اقتصادی، مذهبی و قومی در شهرها، فراگیرشدن نیروهای مافیایی و زیرزمینی در عرصه‌ اقتصاد شهری و بسیاری معضلات و مسائل دیگر دانست که همگی نقش تعیین‌کننده‌ای در ایجاد و گسترش پدیده‌ زاغه‌نشینی داشته‌اند.


در آخر مراد فرهادپور از گفتار ایدئولوژیک انکار در جهان امروز و به‌صورت خاص، انکار بحران محیط‌زیست گفت. گفتاری با سخنگوهای فراوان؛ از ‌میلیاردرهای نیمه‌دیوانه آمریکایی، آنهایی که هنوز اصرار دارند بحرانی وجود ندارد و با کمک پوپر و هایک، تقلا می‌کنند زمین‌شناسی و اکولوژی را از دایره علوم خارج بگذارند، فرهادپور تأکید دارد انتخاب ما دیگر بین توحش و تمدن نیست، چون این انتخاب پشت‌سر ماست. او معتقد است سرمایه‌داری خود را با ذات خود یکی کرده و این توحش، همگانی شده است. از نظر او، ایدئولوژی در مقام انکار، یعنی گسترش توحش در همه‌جا. برای فرهادپور این انکار به معنای پایان سیاست نیست، بلکه به معنای مواجهه با دوگانه‌هایی است که توحش را با هم همگانی می‌کنند. بااین‌حال، او نشان می‌دهد از دل کلی‌شدن این توحش است که استثناهایی بیرون می‌آید و از آنجاکه سرمایه‌داری توحش را یکدست کرده، پس این فرم‌ها نیز می‌توانند پس از مدتی یکدیگر را پیدا کنند. آنچه در ادامه می‌خوانید، گزارشی از بحث مراد فرهادپور در این همایش است.

بیشتر بخوانید
دروغ‌هایی که در مورد بحران یونان به شما گفته‌اند
نه!
۱۳ تیر ۱۳۹۴

برای بسیاری واژه یونان مترادف است با حرام شدن میلیاردها یورو از پول مالیات‌دهندگان شمال اروپا و ناتوانی در اصلاحات اقتصادی. در سال‌های پس از بحران بدهی اتحادیه اروپا، پروپاگاندای سنگین رسانه‌ای علیه یونانیان همواره پر بوده است از ادعاهایی مبنی بر بخشندگی کشورهای شمال اروپا در برابر حرص، طمع و ناتوانی در اصلاح یونانیان. اما آیا واقعیت آن چیزی است که در رسانه‌های کشورهایی همانند آلمان جلوه داده می‌شود؟ هدف یادداشت پیش رو بررسی دقیق‌تر و افسانه‌زدایی از چنین ادعاهایی ست که یونان و اتحادیه اروپا را تا مرز گسست به پیش برده است.   

بیشتر بخوانید
بمباران شیمیایی و دادگاهی که برگزار نشد
هزار ماهیِ مرده
۱۰ تیر ۱۳۹۴
بمباران شیمیایی مناطق مسکونی مرزی ایران دز مان جنگ هشت ساله سبب شد که سردشت به مقام «اولین شهر قربانی سلاح‌های شیمیایی در جهان» برسد.اما هنوز موارد حل نشده بسیاری وجود دارد. در گزارش پیش رو، مردم این مناطق مشکلات خود را که از شیمیایی شدن منطقه پدید آمده است، مطرح می‌کنند و این که در گذر زمان چه رسیدگی خاصی به این معضل شده است.
بیشتر بخوانید
مواجهه با امر بیگانه
۱۰ تیر ۱۳۹۴
قسمت عمده‌ای از مباحث نظری جامعه در وضعیت کنونی ما، ترجمه و نقد آن است. این موضوع را شاید بتوان در ادامه پیگیری مستمر صالح نجفی در نقد متون نظری دانست که نقدهای دیگری را به همراه داشت. مترجمان و متقدان گوناگونی از زوایای مختلف درباره موضوع ترجمه نوشته‌اند. در این یادداشت، جوادگنجی به ترجمه به مثابه نوعی مواجهه با امر بیگانه می‌پردازد؛ مواجهه با دیگری که از مسیر زبان می‌گذرد و زبان این درگیری را نمایندگی می‌کند. در این راستا انتخاب متون برای ترجمه، اهمیت ویژه‌ای دارد چرا که انتخاب یک اثر خاص برای ترجمه ممکن است انحرافی در مسیر تاریخی مواجهه با آثار بیگانه ایجاد کند.
بیشتر بخوانید
اگر یونانی بودم در رفراندوم چه رأیی می‌دادم
۹ تیر ۱۳۹۴
پس از ماه‌ها کشمکش میان دولت جدید یونان و مثلث کمیسیون اروپا، بانک مرکزی اروپا و صندوق بین‌المللی پول (ترویکا) بر سر بحران بدهی یونان، حالا آلکسیس سیپراس نخست‌وزیر یونان بسته نهایی پیشنهادی ترویکا را به رفراندوم گذاشته است. بسته‌ای که در آن ریاضت‌های جدید اقتصادی بر یونانیان تحمیل خواهد شد که شامل کاهش دوباره مستمری بازنشستگان و افزایش مالیات‌ها خواهد بود. سران اتحادیه اروپا تهدید کرده‌اند که در صورتی که یونانیان به ریاضت‌های جدید اقتصادی «نه» بگویند جایی در اتحادیه اروپا نخواهند داشت. جوزف استیگلیتز اقتصاددان آمریکایی برنده جایزه نوبل در یادداشتی توضیح می‌دهد که اگر یونانی بود در رفراندوم پیش رو چگونه رای می‌داد.
بیشتر بخوانید
فقر، اعتیاد و انضباط اجتماعی در عودلاجان
اینجا ته خط است
۹ تیر ۱۳۹۴

«اینجا ته خط است» این جمله را حسین، مرد میانسالی می‌گوید که بر دیوار آجری یکی از خانه‌های جمعی محله عودلاجان تکیه زده است. خانه‌هایی که شهرداری تهران در چند روز اخیر از ساماندهی و یا حتی ویران کردن آنها برای طرح انضباط اجتماعی خبر داده است.

بیشتر بخوانید
چه کسی بمباران کشورش را خواست؟
شاه انگلیس طرفدار هیتلر و آلمان نازی بود
۸ تیر ۱۳۹۴
به یمن دستگاه‌های تبلیغاتی از سینما و تلویزیون گرفته تا دیگر رسانه‌های عامه‌پسند، تصویری کلیشه از جنگ‌های جهانی و نقش کشورها و گروه‌ها در آنها در اذهان عمومی جاافتاده است. این کلیشه‌ها، نقشی قهرمانانه و سرشار از خوبی به کشورهای فاتح غربی داده و آن‌ها را یا از جنایات جنگی مبرا دانسته و یا جنایات آنها را شر لازمی که برای پیروزی بر اهریمن بزرگتر آلمان نازی اجتناب‌ناپذیر بوده جا می‌زنند. اما واقعیت جنگ پیچیده‌تر از این نبردهای خیر و شر است. این یادداشت به روابط پیچیده میان هیتلر و خانواده سلطنتی انگلستان میپردازد.
بیشتر بخوانید
بازجوی جوان چطور دیکتاتور را به حرف آورد
صدام چگونه سخن گفت
۸ تیر ۱۳۹۴
نوشته پیش‌رو مواجهه‌ تازه‌ای را با صدام‌ حسین، رئیس جمهور عراق از سال ۱۳۵۷ تا ۱۳۸۲ فراهم می‌کند. این نوشته که برگرفته از یادداشت‌های بازجوی آمریکایی صدام در روزهای پیش از اعدام اوست، نکات جالبی را درمورد شخصیت صدام و همین‌طور موقعیت عراق در سال‌های جنگ ایران و عراق و حمله‌ی آمریکا طرح می‌کند.
بیشتر بخوانید
Back To Top
🌗