skip to Main Content
در جستجوی منشأ تبعیض
چراغ برق

در جستجوی منشأ تبعیض

کالیبان و ساحره | سیلویا فدریچی | ترجمه مهدی صابری

سیلویا فدریچی پژوهشگر برجسته فمینیست-مارکسیست ایتالیایی و از فعالین جنبش زنان ۱۹۶۰ تا کنون است.  عموماً او را با جنبش «کارزار بین­المللی حق مزد برای کارِ خانگی» می­‌شناسند. مسئله محوری پژوهش­‌هایش تبعیض علیه زنان و امکانِ رهایی از آن است.

کتاب کالیبان و ساحره جست‌­و­جوی منشأ تبعیض علیه زنان در گذار از فئودالیسم به سرمایه­‌داری است. ویژگی منحصر به فرد این پژوهش، بازاندیشی توسعه سرمایه‌­داری از منظر فمینیستی و نوشتنِ تاریخی است که در تاریخِ سرمایه­‌داری مارکس غایب است. به زعم نویسنده، مارکس تاریخ سرمایه‌­داری را تنها از منظر پرولتاریای مزدبگیر صنعتی و با تاکید بر سلب مالکیت زمین واکاوی می‌­کند و به بازتولید اجتماعی و جایگاه زنان توجه نمی­کند. از این‌رو فدریچی با تاکید بر جدایی تولید از بازتولید نیرویِ کار(تولید مثل) نشان می‌­دهد که چگونه در فرایند انباشت بدوی، جایگاه زنان به دلیل جدایی تولید و بازتولید نیروی کار تنزل پیدا کرد و بازتولید به امری زنانه و بی‌­ارزش بدل شد. در اثر این جدایی، مجموعه­‌ای از فعالیت­‌های بازتولیدی که دیگر اقتصادی نیستند، به عنوان فعالیت طبیعی، جنسیتی و به عنوانِ کار زنان شناخته می­‌شوند، شکل می­‌گیرد. در جامعه سرمایه‌­داری بدن برای زنان همان نقش کارخانه برای کارگران مزدبگیر را داشته است، که حوزه اصلی استثمار و مقاومت است.

همچنین در این کتاب، درباره «سیاست بدن» در ساختارِ سرمایه‌­داری بحث می‌­شود؛ سیاستی که برای تثبیت نظم اقتصادی و اجتماعی، روی بدن متمرکز می‌­شود. زیرا لازمه استقرار و بقای منطقِ تولید با سودِ بیشتر، دگرگونی نیروی فردی به نیروی کار است. فرآیند انضباط‌­بخشی بدن توسط نیروهای بورژوا، کلیسا و دولت صورت می‌­گیرد. سیاستی که به دنبال نابودی کالیبان: سوژه شورشی است و اعمال آن با شکل­‌گیری فلسفه مکانیکی و مسئله بحرانِ کار و ساختِ جرایم نوزادکشی و سقط جنین بدن و…  فراهم شد. ساحره­‌کشی به مدت سه سده نشان می‌­دهد که سرمایه­‌داری برای تکوین خود باید قدرت زنان را نابود می‌­کرد، قدرت زنانی سرکش که بر بدن خود کنترل دارند و جرات تنها زیستن دارند.

همچنین بخوانید:  خانه‌ی تدفین؛ یک تراژیکمدی خانوادگی

در نهایت مسئله تبعیض علیه زنان نه صرفاً پیامد سرمایه­‌داری بلکه لازمه تکوین و شکل­‌گیری آن است؛ زیرا فرآیند اصلی شکل‌­گیری سرمایه‌­داری، انباشت بدوی است که  علاوه بر سلب مالکیت ابزار تولید، انباشت تفاوت­‌ها و تقسیم‌­بندی درون طبقه کارگر است که سلسله­ مراتب جنسیت و نژاد در آن ساخته و به اصل بنیادی سلطه طبقاتی و شکل­‌گیری پرولتاریا مدرن می‌شود.

فدریچی، با هدف برپایی بدیلی برای جامعه سرمایه‌­داری به موضوع «گذار سرمایه‌­داری» پرداخته است. در کتاب او فرایند تاریخی انباشت بدوی از منظر بازتولید اجتماعی در پاسخ به پرسش‌های معاصر فدریچی به عنوان یک فعال قدرت زنان تبیین شده است.

کالیبان و ساحره – سیلویا فدریچی – ترجمه مهدی صابری – نشر چشمه – ۱۳۹۷ – ۴۳۹ صفحه – ۴۴۰۰۰ تومان

یک نظر

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Back To Top
🌗