تبعیض جنسیتی در قانون اعطای تابعیت از مادر به فرزند کماکان پابرجاست. در نسل دوم مادران ایرانی اگر جنسیت فرزند دختر باشد، مجددا در این لوپ ناقص می‌افتیم. پسران مادرایرانی مانند مردان ایرانی حق انتقال تابعیت به فرزندان و زنان غیرایرانی را خواهند داشت؛ اما دختران مادرایرانی باید دشواری‌های کنونی را باز تکرار کنند.
کلیات لایحه اصلاح قانون تعیین تکلیف تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی در مجلس مصوب شد؛ این لایحه اما ابهاماتی دارد که بر چگونگی اجرای آن تاثیرگذار خواهد بود.
شاید عجیب به نظر برسد که هنوز در برخی نقاط ایران، اصلی‌ترین خواسته مردم داشتن شناسنامه و هویت ایرانی باشد. تعداد چنین افرادی در استانی مثل سیستان و بلوچستان زیاد است. مریم سال‌ها برای گرفتن شناسنامه بین ادارات دولتی سرگردان بوده و حالا به گفته خودش بدون شناسنامه زندگیش در حال متلاشی شدن است.
شیوا جمالی در گزارش زیر به مشکلات بخشی از مهاجران افغان در ایران پرداخته است که با مساله پیوند عضو دست و پنجه نرم می‌کنند. قانون ممنوعیت پیوند اعضا برای اتباع خارجی چندین‌بار دستخوش دگرگونی شده است؛ در حال حاضر اتباع افغان مقیم ایران می‌توانند از هم‌وطنان مقیم خود در ایران عضو پیوندی دریافت کنند اما آنگونه که در این گزارش آمده است «چون افغان‌های مقیم ایران معمولا کارهای بدنی سنگین انجام می‌دهند، پیدا کردن دهنده عضو، کار خیلی سختی است». ضمن این‌که افغان‌های تازه‌وارد به ایران «حتی قادر به دریافت عضو از یک افغان هم نیستند. افغان‌هایی قادر به دریافت عضو از یک افغان دیگر هستند که دارای کارت آمایش باشند یا پناهنده باشند یا گذرنامه‌شان مهر دایم داشته باشد». در واقع این خون افراد است که تعیین‌کننده امکان برخورداری آنها از حق درمان است. آن هم در سرزمینی که گرفتن تابعیت ایرانی، حتی برای افغان‌های متولد ایران، امری بسیار دشوار است.
مهاجران مقیم ایران همه‌روزه با مشکلات متعددی مواجه‌اند. نوشته پیش‌رو به بررسی قانون تابعیت در مورد کودکان به‌دنیا آمده از مادر ایرانی و پدر خارجی می‌پردازد که تا سن ۱۸ سالگی ایرانی نخواهند بود. در این بین، آنها از بسیاری امکاناتی که یک شهروند ایرانی برخوردار است محروم خواهند ماند و آینده‌اشان تحت‌تاثیر چنین قوانین تبعیض‌آمیزی رقم خواهد خورد.
