skip to Main Content
مصاحبه میدان با محمد مالجو، اقتصاددان
ممنوعیت و صعوبت تشکل‌یابی‌؛ اصلی‌ترین بلای جان حیات ایرانی
۵ مهر ۱۳۹۹
در ادامه مجموعه مصاحبه‌ها درباره چشم‌انداز آینده و طرح بحث پیرامون «دموکراسی مشارکتی» این بار سراغ یک اقتصاددان دیگر یعنی محمد مالجو رفتیم. نظر وی را درباره سناریوهای احتمالی و شرایط شکل‌گیری بدیل مترقی جویا شدیم. وی در این گفتگو با تاکید بر توان سوژه تغییر، بحث درباره آینده را به افقی میان‌مدت «یعنی زمانی که شرایط تکوین فاعلیت‌های مترقی شکل گرفته» محدود می‌کند.
بیشتر بخوانید
تاملی بر جامعه‌ی ناآرام و بحران‌های پیش‌رو
۵ آبان ۱۳۹۷
محمد مالجو، معتقد است، در یک سال گذشته ثروت و منابع اقتصادی بخش‌های غیرانتخابی نظام سیاسی به مجموعه‌ای از نیروهای رده بالای همان بخش‌ها واگذار شده است؛ در راستای خرید وفاداری همان نیروهای رده بالا نسبت به حکومت. او می‌گوید، اگرچه اسم این واگذاری خصوصی‌سازی نیست اما کارکرد آن با خصوصی‌سازی یکسان است؛ خصوصی‌سازی‌ای که منجر به ضعف در تولید کالا و خدمات شده و در فرآیند این تصاحب به مدد سلب مالکیت از توده‌ها، چیزی هم تولید نمی‌شود. در ادامه متن کامل سخنان محمد مالجو، پژوهشگر اقتصادی در نشست «تأملی بر جامعه‌ی ناآرام و بحران‌های پیش‌رو» را می‌خوانید.
بیشتر بخوانید
دوراهه‌ی ناگزیر در بازار پول: سلب‌مالکیت از چه کسانی؟
۱۵ مرداد ۱۳۹۷

موضوع بحث من در مقاله‌ی حاضر مشخصاً پی‌آمد نقش‌آفرینی حجم عظیم نقدینگی در اقتصاد ایران و تشریح زیان‌بارترین و تبیین کم‌زیان‌ترین شیوه‌های رویارویی با آن است. ابتدا نشان خواهم داد چرا این حجم از نقدینگی دقیقاً در برهه‌ی کنونی به عامل تعیین‌کننده‌ای در کم‌وکیف حیات اجتماعی در ایران تبدیل شده است. شرح خواهم داد که چرا ضرورت گریزناپذیر تعیین تکلیف با این حجم از نقدینگی عملاً جامعه‌ی ایرانی را با انتخاب عمیقاً سیاسیِ سرنوشت‌سازی مواجه کرده است که، چه با استمرار نظام سیاسی کنونی و چه با قدرت‌گیری نیروهای سیاسی دیگری، کم‌وکیف حیات اجتماعی آتی در این سرزمین را به‌نوبه‌ی‌خود رقم خواهد زد. سپس چشم‌انداز دو نحوه‌ی رویارویی با این حجم عظیم از نقدینگی در اقتصاد ایران را ترسیم خواهم کرد: یکی نحوه‌ی رویاروییِ متعارفی که دولت‌ها تاکنون برگزیده‌اند و اکنون دیگر استمرار به‌کارگیری‌اش درجه‌ی بالایی از ظرفیت فروپاشی فابریک اجتماعی را در بطن خود می‌پرورانَد، دیگری نیز نحوه‌ی متفاوتی از رویارویی که واجد درجاتی از پتانسیل مهارِ برخی پی‌آمدهای ویران‌گرِ نقش‌آفرینی انبوه نقدینگی در جامعه‌ی ایرانی است.

بیشتر بخوانید
الگویی کلان برای تبیین میزان فزاینده‌ نابرابری در ایران
۹ دی ۱۳۹۶
هفته گذشته چهارمین همایش پژوهش اجتماعی و فرهنگی در جامعه ایران از پنج تا هفت دی‌ماه در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد. در این همایش برخی از استادان علوم اجتماعی و سیاسی سخنرانی کردند که از آن میان می‌توان به سارا شریعتی، مقصود فراستخواه، مراد فرهادپور و دیگران اشاره کرد. آنچه در ادامه می‌آید خلاصه‌ای است از سخنرانی محمد مالجو در این همایش.
بیشتر بخوانید
اثر مشروطه‌ستیزی بر نظام اقتصادی در ایران امروز
۲۸ مرداد ۱۳۹۶
نقش‌آفرینی بسیار پررنگ نیروهایی سیاسی که نه بنا بر انتخاب بلاواسطه و بلاشرط مردم بر مسند قدرت تکیه زده‌اند چه تاثیراتی بر روند تکوین آنچه غالبا نظام سرمایه‌داری متعارف نامیده می‌شود بر جای گذارده است؟ این پرسش درباره نحوه تاثیرگذاری نوع خاصی از الگوی توزیع قدرت در عرصه سیاست بر نوع نظام اقتصادی در عرصه اقتصاد است.
بیشتر بخوانید
در نشست هفتگی موسسه پرسش مطرح شد
تلاش دولت برای قانونی‌کردن سلب مالکیت از توده‌ها
۱۰ بهمن ۱۳۹۵
نشست «برهه‌های جدید انباشت سرمایه» با سخنرانی مراد فرهادپور و محمد مالجو  برگزار شد. در این نشست فرهادپور با توضیح مفهوم انباشت اولیه در ساختمان نظری مارکس، وجه اصلی آن‌ را سلب مالکیت از عموم با ابزار فرااقتصادی(زور) عنوان کرد. مالجو نیز توضیح داد چگونه طی سه سال گذشته الگوی سلب مالکیت در حال دگرگونی است.
بیشتر بخوانید
کارگران در حصار دوبل
۲۹ شهریور ۱۳۹۵
دولت می‌خواهد چرخ تولید در اقتصاد را راه بیندازد؛ اما به جای این‌که موانع سر راه تولید را بردارد، سعی در تضعیف یکی از عاملان تولید (صاحبان نیروی کار) دارد. گفتگوی محمد مالجو با روزنامه شرق درباره لایحه اصلاح قانون کار را بخوانید.
بیشتر بخوانید
اسارت خانواده‌های کارگری در چرخه باطل
۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۵

محمد مالجو در نشست «کار و کارگر در ایران و بررسی مسائل رفاهی کارگران» به وضعیت فعلی طبقه کارگر در ایران پرداخته است. نسخه کامل متن سخنرانی وی که پیش از این همراه با «تعدیلاتی» در روزنامه شرق منتشر شده بود، پیش روی شماست.

بیشتر بخوانید
گفت‌وگو با محمد مالجو و شهرام اقبال‌زاده درباره‌ی خصوصی‌سازی آموزش
کالای کمیاب آموزش
۱۹ بهمن ۱۳۹۴

«دولت موظف است وسایل آموزش‌وپرورش رایگان را برای همه‌ی ملت تا پایان دوره‌ی متوسطه فراهم سازد و وسایل تحصیلات عالی را تا سرحد خودکفایی کشور به طور رایگان گسترش دهد.»
این سی‌ودو کلمه مفادِ اصل سیِ قانون جمهوری اسلامی ایران هستند. اصلی که محمد مالجو معتقد است با شکل‌گیری مدارس غیرانتفاعی و خصوصی نقض شده. مالجو که اقتصاد‌دان و پژوهشگر و مترجم است ساعتی در کنار شهرام اقبال‌زاده، مترجم و منتقد حوزه‌ی ادبیات کودک‌ونوجوان، نشست؛ همه‌ی حرف‌ها از تبعات خصوصی‌سازی آموزش بود و آرزوی اجرای بی‌کم‌وکاست قانون اساسی. شهرام اقبال‌زاده سال‌ها در حوزه‌ی کودکان قلم زده و یار سازمان‌های مردم‌نهادی چون شورای کتاب کودک بوده، او در پی راهکاری است برای اینکه در همین شرایط موجود بتوان اندکی به عدالت آموزشی نزدیک شد.

بیشتر بخوانید
کالایی‌­سازی آموزش عالی در ایران
۱۹ دی ۱۳۹۴

بر طبق اصل سی­‌ام قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، «دولت موظف است… وسایل تحصیلات عالی را تا سرحدّ خودکفایی کشور به طور رایگان گسترش دهد.» دولت خصوصاً در سال­های پس از جنگ هشت­ ساله از چنین اصلی شدیداً فاصله گرفته است، آن‌­هم با مبادرت به کالایی‌­سازی بخش اعظمی از آموزش عالی، چندان که متقاضیان بخش کالایی­‌شده‌ی آموزش عالی در بسیاری از موارد عمدتاً کسانی را شامل می‌­شوند که علاوه بر نیاز و تمایل به دستیابی به خدمات آموزش عالی از امکان تأمین مالی تمایل و نیازشان نیز برخوردار باشند. کالایی‌­سازی آموزش عالی در بسیاری از تجربه­‌های جهانی از راه اجرای سیاست خصوصی‌­سازی تحقق یافته است اما در ایران از راه نه خصوصی­‌سازی بلکه سیاست اخذ شهریه از دانشجویان در واحدهای آموزشیِ دولتی و غیردولتی تحقق یافته است.


 در این مقاله می­‌کوشم نشان دهم دولت به مدد گسست از قانون اساسی و کالایی‌­سازی آموزش عالی از این حوزه وسیعاً عقب­‌نشینی کرده است، هرچند نوعی عقب­‌نشینی اقتصادی و نه سیاسی، چندان که گرچه از بار مالی آموزش عالی برای دولت کاسته شده است اما کنترل دولت بر فرایندهای آموزش عالی از این زاویه مطلقاً کاهش نیافته است. استدلال خواهم کرد یکی از اجزای کلیدی اصلاح آموزش عالی عبارت است از تحقق نوعی مهندسی معکوس و بازگشت به قانون اساسی که مستلزم تدوین و اجرای سیاست‌­هایی فراتر از حوزه‌ی آموزش عالی نیز هست.

بیشتر بخوانید
Back To Top
🌗